Hoofd Kenniscentrum Van Lanschot
Twijfelt u over schenken? U kunt zeggenschap behouden
Sinds 2018 besteedt Van Lanschot in de maand november in een aantal blogs aandacht aan het onderwerp ‘schenken’. In 2018 stond de schenking aan kinderen centraal, in 2019 de schenkingen aan goede doelen en in 2020 de schenking aan kleinkinderen. Dit jaar is het thema ‘schenken met behoud van zeggenschap’.
In deze eerste blog ga ik in op de vraag: waaróm zou je zeggenschap willen houden over schenkingen en op welk moment regel je dat dan?
Waarom zeggenschap behouden?
Ouders kiezen er vaak voor om tijdens hun leven al vermogen aan hun kinderen te schenken. Enerzijds om hun kinderen financieel te ondersteunen en anderzijds vanwege fiscale redenen. Deze schenkingen zijn tot bepaalde vrijstellingen onbelast. Wordt er meer geschonken, dan is over de eerste € 129.000 (naar boven afgerond) schenkbelasting van 10% verschuldigd en over het meerdere 20%. Door gebruik te maken van de vrijstellingen en de 1e schijf, levert dat dan een besparing op van 10% tot 20% ten opzichte van de vererving van datzelfde vermogen.
In de praktijk merk ik dat ouders wel vermogen willen overdragen aan hun kinderen, maar vaak worstelen met de vraag of hun kinderen wel verstandig met dit vermogen zullen omgaan. Hun angst is dat het kind door (grote) schenkingen op jonge leeftijd al geen motivatie meer heeft om te werken of studeren, of onbezonnen met het vermogen omgaat (Ferrari-syndroom). Dit kan een reden zijn om schenken uit te stellen. Toch kan het juist verstandig zijn om uw kinderen op tijd te laten wennen aan het hebben van vermogen en ze erbij te begeleiden zodat zij later, als zij uw vermogen erven, al goed voorbereid zijn op het beheren ervan.
Voor het kind kan het ook prettig zijn dat de zeggenschap van het vermogen tijdelijk nog bij de ouders ligt. Het kind heeft mogelijk – in zijn studententijd – andere prioriteiten en wil zich nog niet bezig houden met het beheer van het vermogen.
In 1988 is de leeftijd waarop een kind meerderjarig wordt verlaagd van 21 naar 18 jaar. Veel ouders vinden dit nog te jong om over vermogen te kunnen beschikken en willen de zeggenschap tot een latere leeftijd behouden. Wat is dan wel een geschikte leeftijd? Dat is voor elke situatie anders en hangt af van de omvang van de schenkingen en het karakter van het kind. Veel ouders kiezen ervoor om de zeggenschap te behouden tot hun kind 23 jaar is, maar we zien in de praktijk ook vaak 27 jaar of 30 jaar.
Veel ouders kiezen voor zeggenschap tot hun kind 23 jaar is, maar we zien in de praktijk ook vaak 27 of 30 jaar
Wanneer moet het behoud van zeggenschap worden ingesteld?
In de praktijk krijg ik nog regelmatig de vraag: ik heb in het verleden geschonken en nu wordt mijn kind 18 jaar, maar ik vind hem nog te jong om al te mogen beschikken over het vermogen. Kan ik de zeggenschap nog weghouden bij mijn kind? Als er destijds bij de schenking niets geregeld is, is dat zonder medewerking van het kind niet meer mogelijk. Zodra het kind meerderjarig is, kan het zelfstandig over zijn vermogen beschikken. In overleg met uw kind kan in dat geval wel een zogenoemde beheerovereenkomst worden gemaakt. Uw kind draagt dan voor een paar jaar het beheer van zijn vermogen aan u over. Maar als uw kind dit niet wil, dan kunt u dit niet afdwingen.Wilt u vermogen aan uw kinderen overdragen en de zeggenschap er nog tijdelijk over behouden? Dan is het belangrijk dat u, voordat u de schenking doet, overlegt met uw fiscalist en/of notaris welke vorm voor u geschikt is en op welke leeftijd van uw kind u de zeggenschap wilt overdragen. Uw private banker wisselt graag met u van gedachten en kan desgewenst een rekening openen op naam van uw kind.
Geschreven naar de stand van zaken op 1 november 2021.
In deze serie
Dit is de eerste blog in de blogserie over schenken met behoud van zeggenschap. De komende maand verschijnen er nog drie blogs. In de tweede blog bespreek ik het aanstellen van een bewindvoerder in combinatie met de herroepelijke schenking, in de derde blog gaan we in op een schenking onder schuldigerkenning en we sluiten de serie af met schenken via een familiefonds.
Hanneke Kroonenberg is hoofd Kenniscentrum bij Van Lanschot. Haar primaire aandachtsgebied is financiële planning voor de directeur-grootaandeelhouder en de vermogende particulier.