AFM zeer kritisch over voorgestelde aanpassingen box 3

Vorig jaar heeft de staatssecretaris van Financiën aangekondigd dat hij de belastingheffing in box 3 wil aanpassen. De AFM ziet echter risico’s voor een ongewenste gedragsverandering van (potentiële) beleggers.

Op 18 maart 2020 heeft de Autoriteit Financiële Markten (AFM) een brief gepubliceerd met haar reactie op de mogelijke aanpassingen van de belastingheffing in box 3.

Wat zijn ook al weer de plannen voor de aanpassing van box 3?

Voorgestelde aanpassing box 3

In de Kamerbrief van 6 september 2019 heeft de staatssecretaris van Financiën aangekondigd dat hij box 3 wil gaan aanpassen. Het wetsvoorstel wordt deze zomer verwacht. In de Kamerbrief is aangegeven dat de huidige drie schijven komen te vervallen. Daarvoor in de plaats komt een verdeling waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen spaargeld en overig box 3-vermogen, met voor elke categorie een apart vastgesteld fictief rendement. Voor spaargeld is dat 0,09% en voor de overige box 3-bezittingen 5,33%. Daarnaast wordt voorgesteld het belastingtarief voor box 3 te verhogen van 30% naar 33%.

Voor een verdere toelichting op de plannen verwijs ik graag naar mijn blog Aanpassing box 3: goed nieuws voor spaarders, niet voor beleggers (19 september 2019).

Dit schema geeft de huidige situatie aan van box 3 en de voorgestelde wijzigingen:
(tik om te vergroten)

Kritiekpunten van de AFM

De AFM ziet in het voorstel risico’s voor een ongewenste gedragsverandering van (potentiële) beleggers.

De AFM schrijft: ‘De keuze voor een defensieve belegging wordt zo uiterst onaantrekkelijk, zo niet zinloos. Beleggers worden dan mogelijk aangezet risicovoller te beleggen, bijvoorbeeld in hefboomproducten of buiten AFM-toezicht. Anderzijds kunnen beleggers ontmoedigd raken om te (beginnen met) beleggen.’

De AFM ziet in het voorstel uit de Kamerbrief om de vermogensrendementsheffing te wijzigen substantiële nadelen. Zij geeft verder aan: ‘Een belastingstelsel zou idealiter neutraal moeten uitwerken op iemands vermogensallocatie. Vanuit dit oogpunt heeft de huidige hervormde heffing in box 3 de voorkeur boven het nieuwe voorstel, zolang het belasten van werkelijk rendement uitvoeringstechnisch niet mogelijk is.’

Hoe nu verder?

De staatsecretaris moet op korte termijn met een oplossing hiervoor komen. De Hoge Raad heeft namelijk op 14 juni 2019 bepaald dat de wetgever moet zorgen dat de box 3-heffing aansluit bij de rendementen die daadwerkelijk behaald kunnen worden. Het voorstel in de Kamerbrief is volgens velen, waaronder nu dus ook de AFM, niet de oplossing. De staatssecretaris geeft echter aan dat hij geen capaciteit heeft voor deze aanpassing, hij wil blijven werken met een forfaitaire heffing.

Wij wachten het definitieve wetsvoorstel van deze zomer af. Het is – naar aanleiding van de brief van de AFM – in ieder geval zeker dat de staatssecretaris nog eens heel goed moet nadenken over het wetsvoorstel dat hij gaat indienen. Wij houden u op de hoogte via onze blogs.

Geschreven naar de stand van zaken van 19 maart 2020.

Hanneke Kroonenberg
Hoofd Kenniscentrum Van Lanschot