Familiebedrijf? 5 zaken die u zeker moet regelen

Familiebedrijven hebben een bijzondere dynamiek ten opzichte van niet-familiebedrijven. Omdat er één familie aan het roer staat, is het succes van het bedrijf – behalve van bedrijfseconomische en financiële factoren – ook afhankelijk van relationele en emotionele factoren in de familie. Het is daarom aan te raden een familiestatuut op te maken.

Een familiestatuut geeft ideeën en richtlijnen voor een optimale synergie tussen familie, eigendom en bedrijf. Dit familiestatuut komt veelal tot stand na zorgvuldig overleg met alle betrokkenen in de familie en het bedrijf.

Waarom een familiestatuut?

Het doel van een familiestatuut is een goede balans te vinden tussen het succes van het familiebedrijf en het welzijn van de familie. Anders gezegd: in een familiestatuut wordt de zakelijke strategie op de relationele en emotionele krachten afgestemd. Zo kunnen familieverhoudingen en zakelijke belangen elkaar versterken.

Uit ervaring weten wij waar families met een bedrijf over kunnen struikelen of op kunnen vastlopen. In de praktijk blijkt ook dat succesvolle familiebedrijven een familiestatuut hebben opgemaakt. Hieronder vindt u vijf belangrijke onderwerpen in een familiestatuut.

5 onderwerpen die in een familiestatuut thuishoren

Waar hecht uw familie waarde aan?

Wat zijn de belangrijkste waarden in de familie en welke waarden wil de familie realiseren met het bedrijf? Denk hierbij aan waarden tussen familieleden onderling en waarden die belangrijk zijn in de omgang met werknemers.

Wat wil de familie bereiken en hoe?

Wat is de missie en wat wil de familie bereiken voor het bedrijf en voor de familie? Vindt u het belangrijk dat het een familiebedrijf blijft, wat zijn de verschillende (onderdelen van) functies in het bedrijf, wat is de rol van familieleden hierin en wat is de rol van familieleden bij het opzetten van nieuwe activiteiten in het bedrijf?

Hoe regelt u eigendom en stemrecht?

Hoe sterk is de band tussen eigendom en stemrecht? Moet de familie een controlerend belang en/of stem houden, hoe staat de familie tegenover kapitaal en schulden in het bedrijf en wat zijn rechten en plichten van aandeelhouders? Ook relevant: wie bepaalt de verhouding tussen investeringen/dividenden, hoe kan iemand van de familie zijn aandelen verkopen en zijn de diverse testamentaire bepalingen in overeenstemming met het familiestatuut?

Wie leidt het bedrijf en hoe?

Wie bepaalt wie de leiding heeft van het bedrijf en volgens welke regels gebeurt dit? Wat gebeurt er als de leiding wegvalt? Volgens welke regels worden directie en managers geselecteerd en benoemd? Wat als een familielid slecht functioneert en hoe wordt bemiddeld in geval van conflicten? En kan een niet-familielid directeur zijn van het bedrijf en hoe verloopt dan het overleg met de familie?

Hoe regelt u de pensionering of opvolging?

Wie beslist er over opvolging, overdracht of verkoop? En wie bepaalt het profiel van een opvolger, hoe wordt deze klaargestoomd en hoe worden familieleden, aandeelhouders en medewerkers op de hoogte gehouden?

NB: De meeste onderwerpen in het familiestatuut zijn intentieverklaringen en hebben over het algemeen geen juridische afdwingbare waarde.

Wilt u meer weten over een familiestatuut of overweegt u een familiestatuut op te maken? Neemt u dan contact met mij op via 06 20 60 57 38 of joost.vanaken@vanlanschot.com, of maak een afspraak. Ik informeer en adviseer ondernemers over vraagstukken rondom bedrijfsoverdracht en -opvolging.

Joost van Aken
Business advisor