Wanneer doneer je goed en hoe kan het beter?

Beide nemen een kritische houding aan over hoe we bijdragen aan goede doelen, en of het ‘goede doel’ ook optimaal wordt geholpen. Bij mij kwam de vraag op: moet ik mij hierbij laten leiden door mijn hart of door mijn hoofd? 

Geld, zweet of tijd?

In het eerste onderzoek (van Shlomo Benartzi en Christopher Olivola, The Mistakes We Make When Giving to Charity; Our minds play tricks on us, limiting the effectiveness of our efforts. But we can learn to do better, The Wall Street Journal, 11 december 2016) worden twee artsen vergeleken. De eerste arts doneert ongeveer 10% van zijn riante inkomen aan Artsen zonder Grenzen, waarmee hij omgerekend jaarlijks 500 levens redt. De tweede arts besluit om afstand te doen van zijn luxe leven. Hij gaat voor Artsen zonder Grenzen in het buitenland werken en redt door zijn werk jaarlijks 200 levens. Wanneer we puur naar de effectiviteit van beide ‘giften’ kijken, levert de eerste arts de hoogste bijdrage in aantal geredde mensenlevens. Maar de tweede arts krijgt zonder twijfel de hoogste waardering voor zijn bijdrage. In dit theoretische voorbeeld is er natuurlijk geen goed of fout. Cruciaal is dat beide artsen op hun manier een waardevolle bijdrage leveren. 

Iets vergelijkbaars doet zich in mijn eigen omgeving ook voor. Ik sport graag en wat is er mooier om via iets dat je graag doet, ook iets goeds te doen voor een ander. Of dat nu Alpe d’HuZes, Swim to fight Cancer of een hardloopwedstrijd is, is niet relevant. Deze activiteiten geven mij veel voldoening en mijn netwerk is bereid mij hierbij te sponsoren. Maar het werk van een vrijwilliger van de Zonnebloem is veel belangrijker en wordt hopelijk ook zo gewaardeerd. Die vrijwilliger kiest ervoor om in zijn vrije tijd bijvoorbeeld samen met iemand met een lichamelijke beperking een museum te bezoeken. Ook hier geldt dat beide initiatieven hard nodig zijn en ieder levert zijn bijdrage naar eigen motivatie en beschikbare middelen.

Goed doen is niet goed genoeg

De tweede studie komt uit Nederland. Kellie Liket schreef een proefschrift met de veelzeggende titel Why ‘Doing Good’ is not Good Enough (Erasmus Universiteit Rotterdam, april 2014). De NRC besteedde daar onlangs aandacht aan met een artikel met de prikkelende kop: ‘Geld aan goed doel geven? Kies zoals je een wasmachine kiest.’ (NRC, 20 december 2016). Kellie Liket betoogt dat een donateur kritischer moet zijn bij het doen van een donatie. In theorie heeft ze volledig gelijk: wanneer het gaat om de besteding van een donatie is het vanzelfsprekend dat de besteding met de meeste impact de voorkeur heeft. Daarbij stelt zij dat we eerst mensen moeten helpen die dreigen dood te gaan (is op dit moment met droogte en hongersnood in Afrika helaas actueler dan ooit) en dan pas mensen die graag klassieke muziek maken voor anderen. Deze vergelijking is mij te theoretisch. Donateurs van wie het hart sneller gaat kloppen van klassieke muziek, zullen namelijk niet eenzelfde beleving hebben bij donaties aan hongerige kinderen in Afrika. Ook hier is naar mijn mening geen sprake van goed of fout. 

Eerst het hart, dan het hoofd

Het feit dát mensen doneren is naar mijn idee belangrijker dan hóe zij doneren. Hierbij moeten hart en hoofd met elkaar in balans zijn en elkaar versterken, maar wel in de juiste volgorde. Ga eerst na waar uw hart sneller van gaat kloppen en bepaal vervolgens met uw hoofd waar u de meeste impact kunt bereiken. Hebt u hier hulp bij nodig? Dan bent u bij ons aan het juiste adres. 

Meer weten?

Wilt u weten hoe we u kunnen helpen bij uw ontdekkingsreis door de wereld van goede doelen of wilt u uw persoonlijke ervaringen of mening met ons delen? Neem dan contact op met Ruud van de Ven via 06 53 82 55 23 of ruud.vandeven@vanlanschot.com.

Ruud van de Ven is wealth manager Verenigingen & Stichtingen bij Van Lanschot.