‘Niet bang zijn, anders verandert er nooit iets’
Jullie gebruiken een wetenschappelijk model om investeringsaanvragen te beoordelen. Hoe werkt dat?
‘Negentig procent van de start-ups wordt geen succes. Bij zestig procent daarvan zitten de problemen in de samenstelling van het team. Hoe kun je dan als investeerder de start-ups die waarschijnlijk wél gaan slagen, er snel uitpikken? Mijn zakenpartner Eva de Mol heeft op basis van wetenschappelijk onderzoek een data-gedreven model ontwikkeld dat ondernemende teams evalueert. Handig, want dan weten wij waar we in willen investeren en welke start-ups we aan ons voorbij kunnen laten gaan. Nog een voordeel: door op een data-gedreven manier te kijken haal je vooroordelen uit het investeringsproces.’
Wat zijn dan de succesfactoren van een start-up?
‘Het zit ‘m dus in de samenstelling van het team. Het product kan nog zo geweldig zijn, maar uiteindelijk gaat het erom of het team z’n visie kan realiseren. Zijn de initiatiefnemers wel goede ondernemers? Zijn ze stressbestendig? Kunnen ze tegenslagen goed opvangen? Hebben ze een passie voor ondernemerschap? Ook moeten de ondernemers dezelfde visie op het bedrijf hebben. Verder is het belangrijk dat de teamleden werkervaring en capaciteiten hebben die elkaar aanvullen. Op die manier bouw je een goed team. De groepsdynamiek in dat team moet ook goed zijn. Hoe werken mensen samen? Is het een psychologisch veilige omgeving?’
Gewoon ja zeggen is de enige manier om uit je comfortzone te komen
Leggen jullie elk bedrijf dat bij jullie investeringsfonds aanklopt, langs die meetlat?
‘Absoluut. We krijgen ongeveer tweehonderd pitch decks per maand. De bedrijven waar we in overwegen te investeren leggen we een uitgebreide gevalideerde vragenlijst voor, we analyseren de antwoorden en dan weten wij met welke bedrijven we verder willen praten. Vervolgens interviewen we het management en doen we een diepgaande analyse op de andere onderdelen van die bedrijven. En op basis daarvan komen we tot een oordeel.’
Wat is het effect van jullie aanpak?
‘We zijn net gestart dus de toekomst zal het leren, maar we zien nu al dat onze aanpak aanslaat. Veel investeerders zijn geïnteresseerd om mee te doen, oprichters tonen veel interesse en we hebben nu een diverse portefeuille van bedrijven waarin we investeren. Je ziet vaak dat mensen investeren in mensen en zaken die ze kennen en herkennen. Dat is heel menselijk, bij zowel mannen als vrouwen. Omdat er vooral mannen in de investeringswereld werken, wordt er veel in mannen geïnvesteerd. Dan zie je een groot potentieel over het hoofd. Door meer data-gedreven te investeren, spelen vooroordelen een kleinere rol. Ik vind dus ook niet dat we nu alleen moeten investeren in bedrijven van vrouwen bijvoorbeeld, want dan krijg je net zo’n homogene wereld, maar dan omgekeerd. Ook niet goed. Diversiteit werkt juist het beste.’
Waarom is diversiteit in technologie zo belangrijk?
‘De rol van technologie is enorm – en wordt steeds groter. Iedereen krijgt hiermee te maken, consumenten en bedrijven. In iedere bedrijfstak kijken slimme ondernemers hoe ze automatisering kunnen toepassen in hun bedrijf, om hun werk makkelijker te maken of werkprocessen te verbeteren. Kijk maar naar de kansen van artificial intelligence. En juist omdat tech zo’n grote rol speelt, is het belangrijk dat iedereen erbij wordt betrokken. We moeten de toekomst met iedereen bouwen. Nieuwe toepassingen moeten niet alleen passen bij de mensen die ze ontwikkelen, maar aansluiten bij iedereen, op alle niveaus.’
Die betrokkenheid begint bij kennis. Hoe moet die kennis worden ontwikkeld?
‘Jonge kinderen zouden eigenlijk op school meer computervaardigheden moeten leren. Niet alleen filmpjes kijken op de tablet of computerspelletjes spelen, maar ook creëren met techniek. Programmeren leert kinderen een analytische manier van denken, het is de basis voor allemaal nieuwe vaardigheden. Mijn kinderen krijgen dat thuis wel mee, maar anderen misschien niet. Dat verschil in computervaardigheden moet volgens mij op jonge leeftijd al worden ingelopen. Ook een initiatief als Codam van Corinne Vigreux – medeoprichter van TomTom – speelt daarbij een rol. Codam is een opleidingsinstituut waar iedereen kan leren programmeren. Jammer genoeg valt dat buiten het reguliere onderwijs, waardoor er (nog) geen studiefinanciering beschikbaar voor is. De meeste studenten vinden daar wel een oplossing voor. Ze hebben een bijbaantje of ze regelen een lening. En als mensen de financiering niet rondkrijgen, denkt Codam ook mee. Ja, heel inspirerend, Corinne is echt een rolmodel voor me.’Zonder vrouwelijke rolmodellen kiezen jonge meiden niet voor technologie
Is dat belangrijk, een rolmodel?
‘Rolmodellen zijn heel belangrijk: als je ziet dat het kan, geloof je dat het kan. Als er geen vrouwen in tech zichtbaar zijn, komen jonge meiden helemaal niet op het idee dat een carrière in technologie iets voor ze kan zijn. Ik was me er eerst niet zo van bewust, maar ik heb gemerkt dat ook ik een rolmodel ben voor andere vrouwen. Een grote eer, maar het voelt onwennig.’Wat vindt u van andere maatregelen om diversiteit te bevorderen? Een vrouwenquotum, bijvoorbeeld?
‘Ik ben vóór. We moeten op een of andere manier meer diversiteit in de top van het bedrijfsleven zien te krijgen. Een quotum kan dat forceren. Het argument dat vrouwen dan als excuustruus worden benoemd op functies, vind ik onzin. Er is meer dan genoeg kwaliteit en talent, alleen niet in de netwerken waar wordt gezocht. En vrouwen moeten er zelf ook niet flauw over doen. Als je wordt benoemd, is dat nooit uitsluitend omdat je een vrouw bent. Je kunt het, doe het dan ook.’Heeft u tips voor ondernemers die ook zo succesvol willen worden?
‘Gewoon ja zeggen als je ergens voor wordt gevraagd. Dat is de enige manier om uit je comfortzone te komen. Gewoon dóen. Achteraf bedenk je hoe je het gaat doen, maar terugkrabbelen is dan geen optie meer. Roep hulp in als je denkt dat je dat nodig hebt. Op die manier ontwikkel je jezelf. Ik wilde graag een goede TED talk geven. Ervaring met spreken in het openbaar had ik wel, maar of ik er nou echt goed in was? Toen heb ik een coach in de arm genomen die me heeft geholpen bij het perfectioneren van mijn speech. Bij evenementen zie je vaak dezelfde sprekers, weinig diversiteit. Ik hoor dat organisatoren geen inspirerende nieuwe gezichten kunnen vinden. Vraag eens heel iemand anders, denk ik dan. Zo’n nieuweling heeft misschien geen ervaring in spreken voor grote groepen, maar moet toch ook de kans krijgen om die ervaring op te doen? We moeten niet zo bang zijn, anders verandert er nooit iets.’
Olivier Linker
Teamleider Van Lanschot Ondernemers
O.Linker@vanlanschot.com
06 53 36 10 05
'Van Lanschot biedt oplossingen op maat die passen binnen de verschillende fasen van vermogensontwikkeling. Bent u net als Janneke Niessen een gedreven ondernemer en wilt u ook weten wat wij voor u kunnen betekenen?'