Zo belegt u voortvarend in crisistijd 

Met kwaliteitsondernemingen of -aandelen bedoelen we ondernemingen met een gezonde financiële balans, een daadkrachtig management en een sterke marktpositie die beschermd wordt door specifieke concurrentievoordelen zoals patenten, sterke merken en kostenvoordelen. Dit vergroot de overlevingskans van ondernemingen tijdens crises. Dankzij deze eigenschappen weten deze bedrijven soms zelfs marktaandeel te winnen – ten koste van zwakkere concurrenten die harder moeten ingrijpen – en zo zelfs beter uit de crisis te komen.

Vaak hangt er aan de aandelen van kwaliteitsondernemingen een hoger prijskaartje. Voor kwaliteit wordt immers betaald. Maar in crisistijd kunnen beleggers op zoek naar koopjes, want beleggers verkopen dan vaak uit paniek zowel de aandelen van kwaliteitsondernemingen als van risicovollere bedrijven. Dat zagen we ook bij het uitbreken van de coronacrisis. Deze irrationaliteit onder beleggers is dan juist een moment om tegen een aantrekkelijke prijs kwaliteitsaandelen te kopen. Laat een goede crisis dus niet onbenut! Dat vraagt overigens wel lef en zelfkennis van beleggers (zie kader Blijf emoties de baas). Het is goed om in crisistijd voorbij te gaan aan de waan van de dag en te kijken naar de fundamentele beleggingscasus van een bedrijf: waarom zou ik in deze onderneming beleggen, wat is het langetermijnperspectief en wat zijn mogelijke aanjagers van de aandelenkoers?

Inzicht in hefboomeffecten

Op basis van financiële gezondheid, een duidelijke strategie van het management en concurrentievoordelen hebben wij in maart twintig aandelen geselecteerd die volgens ons het kwaliteitslabel verdienen, gespreid over sectoren. Voorbeelden hiervan zijn Unilever, RELX en nutsbedrijf Enel. Naar onze mening komen deze bedrijven de COVID-19-crisis relatief goed door of kunnen ze zich daarna snel herpakken. De teruggevallen waardering zagen wij als een koopkans.

Bij de selectie van aandelen letten we ook op schulden en hoge vaste kosten, die een hefboomeffect hebben op de winstontwikkeling van een onderneming. Hoe hoger het percentage schuld op de balans, hoe gevoeliger de winst per aandeel is voor schommelingen in de omzet. Dit hefboomeffect heet financiële leverage.

Het effect van financiële leverage is goed te illustreren met de twee wereldwijde bierbrouwers AB InBev en Heineken. Beide ondernemingen hadden sterk te lijden onder de crisis door het sluiten van de horeca. De balans van AB InBev bevat echter naar verhouding veel meer schuld dan die van Heineken. De coronacrisis liet genadeloos het effect hiervan zien op de aandelenkoers. De koers van het aandeel AB InBev werd veel harder getroffen dan van het aandeel Heineken.

Ook hoge vaste kosten zorgen voor een hefboomeffect. Dit heet operationele leverage en zegt wat over de stabiliteit van winstmarges. Bedrijven met een overwegend variabele kostenstructuur kunnen hun winstmarges beter op peil houden. Zij zijn er vaak weer sneller bovenop na een economische terugval.

Vergelijk bijvoorbeeld een luchtvaartmaatschappij als Air France-KLM met een dienstverlener als RELX. Air France-KLM zit opgescheept met enorme vaste kosten doordat dure vliegtuigen aan de grond staan of op halve capaciteit vliegen, terwijl er amper inkomsten zijn. Dat kost handenvol geld, terwijl een dienstverlener met weinig kapitaalintensieve activiteiten als RELX relatief flexibel met zijn kosten om kan gaan.

Geen grote risico’s, wel goed rendement

Sommige beleggers kiezen ervoor om juist de aandelen op te pakken die het hardst gevallen zijn en het gezegde te volgen dat de mooiste bloemetjes aan de rand van de afgrond groeien. Hier is een hele sterke maag voor nodig. En het is maar de vraag of dit op de langere termijn positief uitpakt. De langetermijneffecten van de coronapandemie blijven namelijk lastig in te schatten. Bij sommige bedrijfstakken als luchtvaart en toerisme zijn businessmodellen mogelijk blijvend aangetast. De tijd zal leren of die zorgen terecht zijn.

De twintig Europese en Amerikaanse aandelen in onze selectie hebben in elk geval vanaf het moment van de publicatie (20 maart tot en met 26 augustus 2020) een gemiddeld totaalrendement opgeleverd van 32,3%. Geen enkel aandeel presteerde negatief. Zonder grote risico’s te nemen, is er dus toch een goed resultaat te boeken, mits duidelijke kwaliteitscriteria in acht worden genomen en een goede spreiding over sectoren wordt aangehouden.