Wat kunnen een CEO van een familiebedrijf en een serieondernemer van elkaar leren?
Dit artikel verscheen eerder in Cornelis 1 | 2018
De supply chain rijdt rond met teveel lucht
Het DNA van je bedrijf
In welke mate is een ondernemer één met zijn organisatie? Michiel Muller: ‘Je legt je hart en ziel in het bedrijf, dat is enorm mooi. Picnic is geen familiebedrijf, maar we zijn wel één grote familie. Dat familiegevoel is een voordeel van een start-up: je begint met iets nieuws, iedereen zit vol energie en waanzinnig veel ambitie. Als je dan een goede start maakt, bezorgt dat een heel goed gevoel.’Reynier van Bommel: ‘Mijn broers en ik hebben de keuze gemaakt om het gezicht te zijn van het bedrijf. Samen zijn we de personificatie van het merk geworden. Maar het bedrijf is iets anders dan de familie. Het voortbestaan van het bedrijf en het voortbestaan van de familie zijn niet hetzelfde. Ik ben van mening dat ons succes is ontstaan omdat we geen haast hebben. Het hoeft deze generatie niet te gebeuren. Het huidige bedrijf is totaal anders ingericht dan tweehonderd jaar geleden en dat kan voor de volgende generatie ook zo zijn.’
Muller: ‘De war stories zijn ongelooflijk belangrijk voor een bedrijf – en die heeft Van Bommel natuurlijk al veel meer dan wij die hebben. Maar er zijn altijd mooie dingen die je hebt gevierd of er is iets misgegaan wat je hebt hersteld: dat zijn verhalen die je moet blijven vertellen.’
Toon je rentmeesterschap
Voor de serieondernemer is duurzaamheid een bewuste keuze en daar dragen nieuwe technologie en een duurzaam businessmodel aan bij. Het familiebedrijf heeft rentmeesterschap al generatie op generatie in het DNA van het bedrijf zitten. Wat betekent rentmeesterschap voor beide ondernemers? Muller: ‘We hebben met Picnic een ontzettend duurzaam bedrijf opgezet. We rijden honderd procent elektrisch en we voorkomen voedselverspilling. Bovendien reduceren we de hoeveelheid ‘lucht’ in de supply chain: verpakkingen in de supermarkt zijn vaak onnodig groot om kopers te verleiden. Online is dat geen issue. Van die duurzame werkwijze worden we zelf enthousiast, maar het is ook een manier om mensen te engageren en jong talent aan te trekken. Rentmeesterschap uit zich bij ons zeker in de ambitie om een heel duurzaam bedrijf op te zetten. Daarin gaan we ook nog verdere stappen maken.’Van Bommel: ‘Rentmeesterschap wordt bij ons deels bepaald vanuit historie en deels vanuit gevoel. Als je van vader op zoon een bedrijf en een rol overneemt, dan verwacht de klant dat die zoon hetzelfde gaat doen als zijn vader. Wij doen sommige dingen bijna zonder dat we doorhebben waarom we ze zo doen. Zo werken we samen met leerlooiers uit Italië en niet uit Bangladesh. Dat doen we omdat we dat al generaties doen, maar ook omdat dat goed voelt. Maar goed, tussen Italië en Bangladesh zitten heel veel landen waar je ook voor kunt kiezen. De intrinsieke motivatie om het goed te doen zit diep in onze organisatie. Dat komt door de lading die de familie aan het bedrijf geeft én door het product. Een carrière van een familielid in een familiebedrijf is een beetje als een trapezeartiest zonder vangnet; er is geen weg terug en er is geen alternatief. Een goede serieondernemer krijgt de kans om iets nieuws te creëren, mocht de boel klappen. Maar als dat bij ons gebeurt, denk ik niet dat ik een baan bij de concurrentie krijg aangeboden.’
Mijn twee broers zijn hele goede vrienden van mij
Leiderschap
Vraagt iedere fase in de levenscyclus van een onderneming om een ander type leider? Muller: ‘Nee, dat denk ik niet. Vroeger werd er misschien wel gedacht: we gaan eens lekker twintig jaar op de tent passen en uitbollen. Maar dat is er nu niet meer bij. Je moet tegenwoordig ongelooflijk goed opletten. Zowel de consument als de technologie veranderen razendsnel, nog even los van de mondialisering. Iedereen moet initiatiefrijk zijn en nieuwsgierig blijven naar de markt. De start-upgedachte dat je elke dag beter moet worden heeft iedereen tegenwoordig nodig, ook al ben je al twintig jaar CEO bij een bedrijf.’Van Bommel: ‘Ons bedrijf heeft momenteel drie directeuren. Als we over vijf of tien jaar het dubbele formaat bereiken van wat we nu hebben, dan is er behoefte aan meer directieleden. Die hebben we niet. De oudste van de tiende generatie is zes jaar oud. Dan zit je in de structuur vast die wij hebben als familiebedrijf, waar we al generaties lang geen directielid van buitenaf dulden en zullen we ons opnieuw moeten uitvinden. Ik zie dat ook om mij heen gebeuren: dat je zo hard groeit en mensen van buitenaf moet vragen, maar dat dat dan uiteindelijk niet goed uitpakt. Toch moeten wij daar misschien ooit ook over gaan nadenken.’
Ondernemerschap
Wat als deze ondernemers een week met elkaar ruilen? Muller: ‘Ik zou het waanzinnig leuk vinden om te kijken hoe het is om misschien wel honderd jaar met dezelfde leverancier te werken, hoe je elkaar dan scherp houdt. Ik vind het heel interessant om te zien hoe je dat doet als die band zo hecht en sterk is. Je moet met elkaar blijven innoveren en zakelijk blijven.’Van Bommel: ‘Wat mij enorm triggert, is de gemiddelde leeftijd van zeventwintig bij Picnic. Het lijkt mij een warm bad om samen te werken met een jong team. Ik zou graag willen ontdekken wat je met zo’n bult jonge mensen kunt creëren in de traditionele wereld waar wij in zitten.’
Balans tussen zakelijk en privé
Hebben deze twee topondernemers een balans gevonden tussen zakelijk en privé? Van Bommel: ‘De kracht van mijn thuissituatie is dat ik met iemand getrouwd ben die voor een heel groot deel op mij lijkt. Mijn vrouw en ik komen allebei uit een familie waar een familiebedrijf van generatie op generatie wordt overgedragen. We kunnen goed over het bedrijfsleven praten en bovendien zijn mijn twee broers hele goede vrienden van mij.’
Muller: ‘Privé en zakelijk lopen volledig door elkaar heen, daar zijn ze bij mij thuis wel aan gewend. Het helpt om af en toe je telefoon uit te zetten. Ik kan snel switchen tussen de situaties. Het is niet erg om het druk te hebben, maar het stressniveau moet af en toe even terug worden gebracht. Dat lukt mij vrij aardig.’
Michiel Muller is ondernemer. Samen met Marc Schröder nam hij het op tegen Shell met Tango - onbemande tankstations. Met Pechdienst Route mobiel kwamen ze in het vaarwater van ANWB. IN 2015 start hij met drie compagnons de online supermarkt Picnic.
Reynier van Bommel is CEO van Schoenfabriek Van Bommel. Het bedrijf bestaat al sinds 1734 en is gevestigd in Moergestel. Met zijn broers Floris en Pepijn staat hij aan het roer - als negende generatie. Van Bommel heeft 210 mensen in dienst en produceert meer dan een half miljoen schoenen per jaar.