Verdere renteverhogingen door de Amerikaanse centrale bank liggen weer op tafel.

In het kort:

• De Amerikaanse economische data zijn opnieuw beter dan werd verwacht
• Amerikaanse tienjaarsrente loopt op en de brede aandelenindex daalde licht
• Belangrijkste inflatiekompas voor de Federal Reserve komt deze week en zal bepalend zijn

De Amerikaanse economie lijkt een taai beestje te zijn. Nadat eind 2022 een hele reeks cijfers een forse afkoeling suggereerde, is dat beeld de afgelopen weken grotendeels gedraaid. Zelfs als we de milde winter en andere seizoenseffecten er uitfilteren.

De inkoopmanagersindex ISM Non-Manufacturing wees op een forse hervatting van de dienstensector, het arbeidsmarktrapport over januari was sterk en afgelopen week mochten we  kleinhandelsverkopen optekenen die de verwachtingen verpulverden.

Spiegelbeeld van dit plaatje is aanhoudende inflatiedruk. De steeds maar hogere prijzen brokkelen weliswaar af, maar in de dienstensector (exclusief woonkosten) in onvoldoende mate. Wat impliceert dat het monetaire beleid van de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve (Fed), op scherp zal blijven staan.

Ook beleggers beseffen dat ondertussen. Tot voor een drietal weken gingen markten er nog vanuit dat de Amerikaanse beleidsrente voor het eind van het jaar alweer lager zou kunnen staan. Die verwachting is nu grotendeels verdwenen.

Rentestijging

Een en ander laat zijn sporen na op financiële markten. De Amerikaanse tienjaarsrente (3,8%) heeft opnieuw de 4%-drempel in zicht. Begin deze maand lag die rente nog op 3,4%. Aandelen namen in februari gas terug, de brede Amerikaanse aandelenindex S&P 500 daalde 3% sinds het toppunt op 2 februari.

Europese aandelen doen het beter, de brede Europese aandelenindex (Europe Stoxx 600) steeg 2,4% in februari. Dit kwam onder meer door hier en daar wat optimistische geluiden vanuit ondernemingen over het winstverloop voor de rest van het jaar. Hoewel dit zeker geen algemeen geluid was.

Op Europese obligatiemarkten was het verloop echter gelijk aan de VS. Bestuurder van de Europese Centrale Bank Isabel Schnabel gooide nog wat olie op het rentevuur, door te verklaren dat beleggers er al te gemakzuchtig vanuit gaan dat de inflatie snel weer naar de gewenste 2% zal terugvallen.

Beleggers in de eurozone profiteren dan weer wel van de aantrekkende dollar. Die krijgt ondersteuning van de toegenomen kans dat de Fed de rente langere tijd hoger zal houden.

Consumentenbestedingen

Vanuit de Fed krijgen we deze week een diepere inkijk in de discussies tijdens de beleidsvergadering. Op zijn beurt zal de Fed uitkijken naar de nieuwe inflatiecijfers, zoals de PCE-index (Personal Consumption Expenditures Price) die meet. Voor de Amerikaanse centrale bankiers is dit het belangrijkste inflatiekompas.

Naar verwachting zal ook de PCE-prijsbarometer slechts een matig afnemende inflatiedruk aangeven, misschien nog minder dan de consumentenprijsindex van afgelopen week. Zo werd deze laatste in het dienstensegment nog enigszins in toom gehouden door lagere ziekteverzekeringskosten. Maar die zijn in de PCE niet vertegenwoordigd.

Opnieuw aantrekkende consumentenbestedingen spelen vanzelfsprekend een belangrijke rol in de aanhoudend hoge inflatie. Eind deze week zullen nieuwe cijfers over het persoonlijke inkomen én de bestedingen bevestigen dat vanuit deze hoek de Amerikaanse motor brandstof blijft ontvangen.

Voor de Fed zou dit alles betekenen dat ze enkel maar meer overtuiging krijgt om de monetaire voet bij stuk te houden.

Sterke Amerikaanse dienstensector

Verder is het in de macro-agenda uitkijken naar de eerste inschattingen van de inkoopmanagersindices voor de maand februari. Zowel uit de VS als uit de eurozone.

In de VS hebben we vooral aandacht voor de Purchasing Managers Index (PMI) uit de dienstensector. Zoals we al aanstipten verraste de soortgelijke inkoopmanagersindex ISM Non-Manufacturing (sterk) positief. Waardoor die zich weer ruimschoots in de groeizone bevindt. Gemiddeld verwachten analisten dat dit voor de PMI nog niet het geval zal zijn. Maar gegeven de relatief sterke economische data die we de voorbije twee weken mochten optekenen, is de kans dat de PMI alsnog de 50-grens doorbreekt reëel.

Voor de inkoopmanagersindex uit de industrie is het beeld dubbelzinniger. Al gepubliceerde regionale indicatoren uit de staten New York en Philadelphia leverden een gemengd plaatje op. Daarnaast weten we ook al dat er slechts moeizaam nieuwe orders binnenstromen. Anderzijds leverde de industrie in januari een mooie 1%-groei af tegenover december. De weerbaarheid van de Amerikaanse economie zit vooralsnog in de hoek van de diensten, maar we moeten afwachten of de PMI aangeeft dat ook de industrie een kleine bocht heeft ingezet.

Europese weerbaarheid brokkelt af

In de eurozone tikten de inkoopmanagersindices en de Duitse IFO-indicator in het najaar hun dieptepunt aan. Sindsdien gaat het weer bergopwaarts.

Dit in tegenstelling tot de harde, reële economische cijfers. De industriële productie en consumentenbestedingen lijken juist in te boeten aan weerbaarheid. We gaan er dan ook niet vanuit dat de Europese inkoopmanagersindices hun pad omhoog zullen vervolgen. Of tenminste niet in significante mate.

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot