In het kort:

• Hoewel de inflatie in Europa nog steeds hoog is, dient zich mogelijk een kentering aan
• Inkoopmanagersindices wijzen op geleidelijke afkoeling van de Amerikaanse economie
• Chinese Covid-uitbraken en -beleid remmen economie en geven onrust bij burgers

Het eind van de maand staat altijd garant voor een drukke week met macro-economische cijfers. Te beginnen morgen met de Europese sentimentsindicatoren (ESI-indices) van de Europese Commissie. In de november-indices verwachten we geen veranderingen ten opzichte van de oktober-indices.

Vorige week schreven we dat we er niet vanuit gingen dat de Europese inkoopmanagersindices (S&P Global Eurozone PMI’s) verder zouden afbrokkelen. Uiteindelijk kwamen die zelfs nog beter uit dan verwacht. Vooral het cijfer over de industrie verraste: 47,3 tegenover een verwachting van 46. Dit niveau blijft weliswaar wijzen op economische krimp, maar dan eerder met een gematigd karakter. De Duitse IFO-index gaf een gelijksoortige boodschap af: ondernemers gaven aan iets meer vertrouwen in de toekomst te hebben. Laten we morgen eens kijken of de ESI-indices de tot dusver relatieve weerbaarheid van de Europese economie kunnen bevestigen.

Europese inflatie

De afgenomen spanningen in aanvoerketens steunen de productie in de eurozone en de bijgevolg afnemende tekorten temperen de inflatoire druk. Hoewel de consumentenprijsinflatie vooralsnog hoog blijft (voor november wordt 10,4% op jaarbasis verwacht), zit er wellicht een kentering aan te komen in de Europese inflatiecijfers.

Vooral dan wat het totale cijfer, inclusief energie, betreft. Olie- en gasprijzen liggen nog slechts licht hoger dan twaalf maanden geleden. De prijsterugval van energie in november zal de stijging van de totale inflatie mogelijk drukken tot 0,2% (maand-op-maand).

Voor de Europese Centrale Bank (ECB) is echter minstens zo relevant wat er met de onderliggende kerninflatie gebeurt (exclusief volatiele componenten als voeding en energie). Zo klagen ondernemers uit de dienstensector dat de loondruk toeneemt. Zodat de kerninflatie wellicht wat later zijn piek zal bereiken. Bovendien is er het risico dat nieuwe lockdowns in China weer zand in de internationale aanvoerketens strooien en tekorten de prijzen weer opdrijven.

Woensdag verwachten we een eerste inschatting voor de Europese inflatiecijfers voor november.

Amerikaanse vraag neemt af

In de VS is het belangrijkste item op de agenda deze week het arbeidsmarktrapport over de maand november. De verwachting ligt rond de 200.000 nieuwe banen, tegenover 261.000 in de voorgaande maand. Verder komen er deze week nog meer arbeidsmarktdata naar buiten, zoals de openstaande vacatures (JOLTS-report) en de initiële wekelijkse werkloosheidsaanvragen. Dit laatste cijfer wordt nog steeds op het lage niveau van 231.000 stuks voorzien.

Bevestiging van een iets zwakker verloop van de arbeidsmarkt zou in lijn liggen met recente data die wijzen op een geleidelijke afkoeling van de Amerikaanse economie. Denk aan de PMI-inkoopmanagersindices van S&P van vorige week. Zowel de score voor de dienstensector als voor de industrie kwam onder verwachting uit. Met vooral een scherpe terugval voor de industrie: van 50,4 naar 47,6.

Over alle sectoren heen suggereren de inkoopmanagersindices dat de vraag in november een knauw kreeg. De onderliggende data voor nieuwe orders wijzen er bovendien niet op dat de activiteit de komende maanden veel hoger zal liggen. Komende donderdag krijgen we de ISM Manufacturing inkoopmanagersindex. Tot nu toe hield die beter stand dan de eerdergenoemde PMI Manufacturing index, wellicht omdat de ISM meer grote, internationaal gerichte ondernemingen bevat, die meer ‘pricing power’ hebben. Desalniettemin gaan we ervan uit dat ook de ISM Manufacturing nu onder de kritische grens van 50 duikt.

Uurlonen

Elke medaille heeft z’n keerzijde. In de VS is de keerzijde van de afzwakkende groei het perspectief op lagere (of minder hoge) inflatie. Ook dáár wezen onderliggende data vanuit bovenvermelde PMI’s op. Mocht uit het arbeidsmarktrapport ook nog eens blijken dat de uurlonen momentum zouden verliezen, dan stapelen de indicaties zich op dat de Federal Reserve, de Amerikaanse Centrale Bank, het begin december bij een renteverhoging van 50 basispunten kan houden.

Natuurlijk, in het uiteindelijke groei- en inflatieplaatje speelt de consument een cruciale rol. Ondanks de hoge inflatie en de opgetrokken rente bleef die tot nu toe behoorlijk besteden. Die spendeerdrift kan nu geleidelijk gaan afnemen. Bijvoorbeeld omdat de lagere inkomensgroepen zien dat hun spaaroverschotten uit de coronapandemie al flink gekrompen zijn. Verder zien we dat consumenten hun bestedingen op peil houden door meer schulden aan te gaan. Dat is uiteraard ook eindig. Donderdag zijn er nieuwe cijfers over de persoonlijke inkomens en bestedingen.

Nieuwe lockdowns

China kampt ondertussen met nieuwe virusuitbraken en lockdowns en blijft economisch aanmodderen. De regio’s die momenteel met uitbraken kampen, vertegenwoordigen 50% van de economie en zelfs 90% van de Chinese export. De eerdere hoop dat China snel het zero-Covid-beleid zou versoepelen, lijkt hiermee begraven.

In de vastgoedsector beweegt er wél iets ten goede. Staatsbanken zullen hun kredietverlening aan ontwikkelaars opschroeven. Desondanks is er nog een hele weg te gaan om het gat in de financieringsbehoeften van de sector te dichten. De maatregelen van de voorbije dagen vullen dat naar schatting maar voor zo’n 20%. Een Chinees spreekwoord luidt echter dat zelfs de verste reis met een eerste stap begint.

Deze week verwachten we nieuwe inkoopmanagersindices. Die kunnen wat de dienstensector betreft nog redelijk op peil blijven, onder meer omdat beleidsmakers inzetten op investeringen in infrastructuur. Voor het overige zal het beeld zwak blijven.

Focus op inflatie

Ondertussen blijft het sentiment op de aandelenbeurzen positief. Ondanks de matige economische vooruitzichten. Beleggers lijken de vraagtekens over de toekomstige bedrijfswinsten vooralsnog naast zich neer te leggen. Ze focussen dezer dagen vooral op de inflatie en de rente, met een toenemende verwachting dat de inflatie z’n piek heeft bereikt. Spiegelbeeld van dit alles is de ontspanning op de obligatiemarkten met een lagere kapitaalmarktrente.

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot