In het kort:

• Inflatie koelt wel degelijk af maar de Fed heeft zijn rentestrijd nog niet gestreden
• Detailhandelsverkopen VS en kwartaalberichten retailers geven indicatie over consumptie
• China versoepelt Covid-beleid klein beetje en schiet vastgoedsector toch te hulp

De Amerikaanse inflatiecijfers van de maand oktober hebben de markten flink in beweging gezet. Nadat de kerninflatie met 0,3% minder toenam dan verwacht (0,5%), schoten aandelen omhoog. De brede aandelenindex S&P 500 met 6,0% op weekbasis, de rentegevoelige technologiebeurs Nasdaq zelfs met 8,1%. De Amerikaanse tienjaarsrente ontspande van 4,32% naar 3,82%.

Één inflatiezwaluw maakt nog geen zomer

Op jaarbasis bedraagt de kerninflatie in de VS nog steeds 6,3%. Voor de Amerikaanse centrale bank, Federal Reserve (Fed), is er daarom nog geen reden om de reeks renteverhogingen te beëindigen. Één inflatiezwaluw maakt nog geen zomer. Het is zeer wel mogelijk dat deze week diverse Fed-leden de hooggespannen verwachtingen voor een minder streng geldbeleid enigszins zullen temperen. Maar schijnbaar waren beleggers al tevreden dat er op z’n minst enige hoop gloort dat de beleidsrente niet nóg hoger moet dan ze nu verwachten.

Lagere goedereninflatie

Toen de inflatie vanaf 2021 begon te stijgen, werd dit toegeschreven aan tijdelijke factoren. In eerste instantie aan verstoorde productieketens door de pandemie, later aangevuld met heropeningseffecten.

Die ‘tijdelijkheid’ sleept uiteindelijk langer aan dan verhoopt. Toch zien we geleidelijk wel degelijk dat de inflatie afkoelt. Zo wisten we al uit de Amerikaanse inkoopmanagersindices voor de industrie dat de aanvoer geleidelijk normaliseert. Waardoor de transportkosten dalen, iets dat zich nu ook in de goedereninflatie weerspiegelt.

Daarnaast drukt de sterke dollar de invoerprijzen en zijn er wat ‘statistische curiosa rond de manier waarop zorgverzekeringen in het inflatiecijfer worden meegenomen’. Die curiosa droegen de laatste maanden onevenredig veel bij en dat begint te normaliseren.

Rentestrijd nog niet gestreden

Fed-voorzitter Jerome Powell zal dit inflatierapport met plezier hebben ontvangen. Maar zijn strijd is nog niet gestreden. In de dienstensector blijft de prijsdruk significant, zo leerden we uit de inkoopmanagersindex voor die sector. Eenzelfde signaal komt uit de woningmarkt. Ook daar nog opwaartse prijsdruk, hoewel die iets luwt.

Bovendien blijft de arbeidsmarkt krap. Ter illustratie: bijna een derde van de kleine en middelgrote ondernemingen plant loonsverhogingen. Dat is het hoogste percentage dit jaar. Dit kan de consumentenvraag blijven ondersteunen en er mede voor zorgen dat de inflatie op een niveau boven de Fed-doelstelling blijft hangen.

Behalve aan de inflatie an sich hecht de Federal Reserve (Fed) veel belang aan de inflatieverwachtingen. Maandagmiddag komt de Federal Reserve bank of New York met nieuws over die verwachtingen van consumenten. Wellicht zullen die, anders dan de inflatiecijfers van oktober, geen meevaller opleveren. Althans, als we ons mogen baseren op een overeenkomstig cijfer dat eind vorige week uitkwam in het zog van het consumentenvertrouwen. De University of Michigan (UvM) rapporteerde dat de Amerikanen de komende twaalf maanden rekenen op een inflatie van 5,1% tegenover 5% in oktober.

Niet het beste nieuws voor aanvang van Black Friday

Tijdens de verkiezingscampagne zijn Amerikanen om de oren geslagen met onheilsboodschappen over inflatie. Dat weegt op het gemoed. Overigens dook het UvM-consumentenvertrouwen sterk omlaag in november, veel meer dan verwacht. Bijna helft van de respondenten in het UvM-onderzoek meldde dat hun koopkracht wordt uitgehold en dat dit gevolgen heeft voor hun uitgavenpatroon.

Niet het beste nieuws voor aanvang van het befaamde holiday season, dat op 25 november aftrapt met Black Friday. Dit is een belangrijke omzetperiode voor tal van Amerikaanse retailers. Deze week komen grote retailketens als Home Depot, Target en Walmart nog met hun kwartaalcijfers en – vooral belangrijke – vooruitzichten.

Kleinere renteverhoging?

Maar zoals gemeld reageerden financiële markten euforisch op het inflatierapport. Ze prijzen nu een kans van 85% in dat de volgende renteverhoging van de Fed niet meer dan 50 basispunten zal zijn. Vóór publicatie van de inflatiecijfers van oktober was dat slechts 56%.

Mocht er een patroon van steeds kleinere rentestapjes ontstaan, dan kan deze tegenwind voor aandelenbeurzen langzaam aan kracht afnemen. Waarna de vraag volgt hoe lang de rente hoog moet blijven. Hoe langer die periode aanhoudt, hoe langer ze de groei afremt en hoe meer dat op bedrijfswinsten weegt. Vanuit dit perspectief deze week aandacht voor de voorlopende indicator van de Conference Board, de industriële productie en de detailhandelsverkopen van de maand oktober.

Verder is het uitkijken naar het vertrouwen van Amerikaanse huizenbouwers (de NAHB-index) en hoe het met de woningmarkt is gesteld. Het spreekt voor zich dat de woningmarkt één van de meest rentegevoelige sectoren is. Alle cijfers zitten al enige tijd in het slop. Zowel qua bouwvergunningen, als qua verkoop van nieuwe en bestaande woningen.

Nog geen eind aan zero-covid

Wat China betreft, bivakkeren we al enige tijd in het kamp van de sceptici. Een snelle versoepeling van het zero-Covid-beleid? Eerst zien, dan geloven.

Desalniettemin worden er stelselmatig stapjes genomen. Het versoepelen van de regels voor het internationale vliegverkeer, zoals eind vorige week aangekondigd, is – hoe minimaal ook – belangrijk. Deze week krijgen we nieuwe cijfers over de industriële productie en kleinhandelsverkopen in de maand oktober. Beide zullen, naar Chinese normen, zwak blijven. Tot het zero-Covid-beleid definitief op de schop gaat. Maar met de nieuwe virusgolven daar zou het ons verwonderen als dat snel gebeurt.

Ook nieuwe steunmaatregelen voor de vastgoedsector, zijn een lichtpuntje voor de Chinese economie. De Chinese overheid meldde dat zij de vastgoedsector toch te hulp schiet, terwijl deze op het partijcongres medio oktober nog aan zijn lot werd overgelaten. De sector is too biq to fail voor de Chinese economie. De ommezwaai laat zien dat er enige manoeuvreerruimte is in het Chinese economische beleid, nu Xi Jinping zijn derde termijn als partijleider is ingegaan. Of de maatregelen de economische groei in 2023 daadwerkelijk gaan ondersteunen, moeten we nog afwachten.  

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot