ECB-vergadering, politieke crisis in Italië en mogelijk hervatting gastoevoer zorgen voor spanning.

In het kort:

• Voorlopige inkoopmanagersindices VS en Europa over juli, lichte afbrokkeling voorzien  
• ECB vergadert op donderdag, rentestapje van +0,25% ingecalculeerd.  
• Japanse centrale bank gaat op oude voet verder, slachtoffer is de verder dalende yen

Afgelopen week was het wederom prijs. Het Amerikaanse consumentenprijspeil  kwam naar buiten en steeg in juni met 9,1% op jaarbasis, opnieuw harder dan de voorziene 8,8%. Ten opzichte van mei werd alles 1,3% duurder voor de consument, het hoogste maandtempo sinds 2005. Het levert de Fed regelrecht dé munitie aan om de beleidsrente met 0,75% te verhogen op 27 juli. Er wordt zelfs een 30% kans ingecalculeerd voor een verhoging van 1,0 procentpunt.

Tegelijkertijd zien we de Amerikaanse economie aan vaart verliezen. Het reële uurloon (na inflatiecorrectie) daalde in juni scherp met 3,6%, ook dat is een ongekende harde klap. Het holt de koopkracht van burgers uit. Het ondernemersvertrouwen bij het omvangrijke Amerikaanse midden- en kleinbedrijf (MKB) dook in juni tot het laagste niveau sinds 2013 en versnelt in neerwaarts tempo. De component ‘verwachtingen voor een beter ondernemingsklimaat op termijn’ zakte daarbij tot een recordlaagte. Opmerkelijk is dat steeds minder MKB-ondernemers prijsverhogingen doorvoeren, een teken dat de inflatie lijkt te pieken. Dat kan te maken hebben met toenemende voorraden (zie onderstaande grafiek) en we zien ook meer prijsconcurrentie ontstaan in de VS bij retailers.   

Voorraadniveaus VS

Maandelijks, seizoensgebonden, januari 2018 t/m mei 2022

Bron: Factset

Al met al kan de prijsdruk afnemen door de minder vraag. Bovendien neemt de Global Supply Chain Pressure-index (ontwrichte aanvoer) sterk af wat ook prijsverzachtend werkt. Mogelijk dat de Fed nog een grote rentestap zet op 27 juli en dan vervolgens de wachtmodus aanneemt en hopelijk de economie ‘zacht’ kan laten landen.

Huizenmarkt VS koelt af   

Op maandag en dinsdag komen er in de VS cijfers naar buiten over de huizenmarkt. De sterk gestegen hypotheekrente zet de boel flink op zijn kop. In juni gingen maar liefst 15% van de ‘hangende’ huizenverkopen niet door, dat is extreem hoog. Het landschap is duidelijk veranderd, vooralsnog blijven de huizenprijzen nog redelijk liggen. Vandaag komt het vertrouwen bij aannemers (NAHB-index) naar buiten waarbij een redelijk stabiel beeld wordt voorzien. Dinsdag krijgen we de in aanbouw genomen woningen in juni voorgeschoteld.

Eind deze week krijgen we een eerste indicatie over het reilen en zeilen van de Amerikaanse economie in juli. De voorlopige inkoopmanagersindices (PMI) voor de industrie en dienstensector zullen naar verwachting iets inzakken op maandbasis, maar nog steeds in de groeizone blijven. Met de ijzersterke arbeidsmarkt in het achterhoofd achten wij een diepe recessie nog niet aan de orde. De detailhandelsverkopen in juni (exclusief auto’s en benzine) stegen op maandbasis met 0,7% en dat was ruim boven de economenraming van 0,1%. Wij rekenen op een relatief zachte landing van de Amerikaanse economie bij de inflatiebestrijding.

Spannende Europese week 

Omcirkel donderdag, dan vergadert de ECB. De rentestap van 0,25% lijkt een done deal te zijn, meer gaat de aandacht uit naar hints voor verdere rentestappen, immers de inflatie blijft torenhoog. Een stap van 0,5% zou een tijdelijke koude verrassing opleveren. Wij rekenen op een prudent en afwachtend beleid vanuit de ECB gezien de zich opstapelende economische onzekerheden. 

Bij het Duitse Greifswald is het kijken naar uitslaande gasmeters. Komt er wel of geen Russisch gas uit de Nordstream 1? Het totaal stopzetten van gasleveranties aan Duitsland geeft direct een enorm probleem. Rationeel gezien zal Rusland de kraan open houden vanwege de geldelijke belangen en het kunnen blijven uitoefenen van invloed/dreigementen op Europa. Maar goed, politieke wegen zijn ondoorgrondelijk.

Op vrijdag volgen ook in Europa de voorlopige inkoopmanagersindices over juli. Gerekend wordt met een lichte teruggang van de cijfers die overigens nog voldoende ruim in de groeizone zitten.   

Op woensdag geeft de Italiaanse premier Draghi uitsluitstel over de toekomst van zijn regering. Een regeringscrisis komt erg ongelegen. Er moeten economische hervormingen worden goedgekeurd om het steunpakket van € 200 miljard te verkrijgen van de EU. Draghi heeft groot aanzien in binnen- en buitenland en wordt als dé man gezien om Italië te hervormen. Het opstappen van Draghi zou een aderlating zijn.

Bank of Japan: de witte raaf onder de centrale banken

Terwijl bijna alle centrale banken in de rente-ankers hangen en een verkrappend monetaire beleid voeren, zijn de Japanners niet te vermurwen. Donderdag vergadert de centrale bank van Japan (BOJ) wederom, maar een beleidsrentestap is niet voorzien. De bank zal de tienjaarsrente onder de 0,25% blijven houden mede door opkopen van obligaties.

De termijn van BOJ-baas Haruhiko Kuroda loopt volgend jaar april af en slechts 14% van de economen rekenen op mogelijke beleidsverkrapping tot die tijd. Slachtoffer is de yen, die sinds begin maart al 20% van zijn waarde heeft verloren tegenover de dollar (van 115 naar 139,4 yen per dollar). De verwachting is dat de BOJ bij 145 yen de handdoek in de ring gooit en de munt zal ondersteunen. Dit gebeurde ook in 1998 rond dit niveau.

De inflatieverwachting in Japan ligt nu rond de 2,0%, niet bijzonder hoog, de economische groeiverwachting ligt eveneens rond dat niveau. Dat waren al ‘oude’ doelstellingen van Kuroda toen hij in 2013 aantrad.    

Jack Horvest is investment specialist