Ogen gericht op opkoopprogramma’s centrale banken, reactie financiële markten zal beperkt zijn.

In het kort:

• Amerikaanse Fed focust nu meer op inflatiebestrijding dan op groei en arbeidsmarkt
• Financiële markten al voorbereid op krappere geldpolitiek en minder obligatie-aankopen
• Komende Chinese economische cijfers matig, Beijing gebaat bij stabiele groei

De spotlights zijn gericht op de centrale banken. De Amerikaanse Federal Reserve (Fed) en de Europese Centrale Bank (ECB) beslissen respectievelijk woensdag en donderdag hoe het verder moet met hun aankoopprogramma’s.

Ter herinnering: twee weken terug maakte Fed-voorzitter Jerome Powell een bocht in het inflatiedebat. Hij wil de hoge(re) inflatie niet langer als ‘transitoir’ oftewel ‘tijdelijk’ bestempelen. En dus wil hij vaart maken met het afschalen van de aankoopprogramma’s. Zodat de Fed al in het voorjaar van 2022 de handen vrij heeft om de beleidsrente op te trekken. Volgens het huidige afbouwtempo zou dat slechts in juni het geval zijn.

Een loonprijsspiraal zal Powell absoluut willen vermijden

Opwaartse loondruk

Blijkbaar is de focus van de Fed verschoven: van het economisch herstel en een ‘inclusieve arbeidsmarkt’ naar de bestrijding van de opgelopen inflatie.

Daar valt zeker iets voor te zeggen. De economie heeft inmiddels voldoende tractie en zal volgens de Fed ook in 2022 bovengemiddeld groeien: met 3,8%. Voor de Amerikaanse arbeidsmarkt is er een scala aan signalen dat suggereert dat deze de steun van een extreem ruim geldbeleid niet langer nodig heeft. Links en rechts valt zelfs te horen dat de situatie van ‘volledige tewerkstelling’ bereikt zou zijn.

Zo viel de werkloosheid terug tot nauwelijks 4,2 procent. In september dacht de Fed nog dat dit cijfer dezer dagen tegen de 5 procent zou aanhikken. Ook het aantal nieuwe vacatures blijft als een raket de hoogte in schieten.

Per saldo lag het aantal werklozen per nieuwe vacature sinds de jaren 50 nooit zo laag. Wat op zijn beurt suggereert dat de opwaartse loondruk nog wel even kan aanhouden. En van daaruit inflatoire krachten stimuleren. De beruchte loonprijsspiraal zal Powell absoluut willen vermijden. 

Aanhoudende inflatie door omikron?

Toch zijn er ook indicatoren die suggereren dat de arbeidsmarkt nog een weg te gaan heeft tot het volledige herstel. Sinds corona hen van de arbeidsmarkt duwde, zijn bijna 3 miljoen Amerikanen nog steeds niet teruggekeerd. Bovendien is er de vraag naar de eventuele economische schade van nieuwe virusgolven door omikron.

Dit laatste lijkt voor Powell echter geen reden om dan toch maar voluit op het monetaire gaspedaal te blijven staan. Hij maakt zich eerder zorgen over de impact op de inflatie. Als nieuwe besmettingsgolven de productie- en aanvoerketens hinderen, kan de schaarste aan goederen immers langer aanhouden. En dus ook de opwaartse prijsdruk. Wat een strenger monetair beleid rechtvaardigt.

Markten prijzen renteverhoging al in

Kortom, Powell & Co hebben de financiële markten de afgelopen weken voorbereid op een snellere monetaire verstrakking dan voorzien was. Inclusief wellicht een aantal renteverhogingen in 2022. Dit zal blijken uit de zogenaamde ‘dot plot’: een grafische weergave van waar de verschillende Fed-bestuurders de beleidsrente de komende 24 maanden heen zien gaan.

 Toon Fed moet wel héél streng zijn, willen markten nog schrikken 

Het recentste plaatje, dat van september, toonde een fifty-fifty-verhouding tussen bestuurders die al in 2022 naar het rentewapen willen grijpen en zij die nog even willen wachten. Naar verwachting zullen de ‘snelle ingrijpers’ dit keer de overhand halen.

Beleggers houden hier al rekening mee. Financiële markten prijzen voor volgend jaar twee à drie renteverhogingen in. Zodat de toon vanuit de Fed wel héél streng zou moeten zijn, willen markten daar deze week nog van schrikken. 

PEPP weg, APP hoger

De Europese Centrale bank (ECB) moet een knoop doorhakken over PEPP, het nood-opkoopprogramma dat werd opgetuigd na het uitbreken van de corona-crisis.

Tenzij omikron of andere varianten roet in het eten gooien, stopt dit programma wellicht einde maart. Waarbij de ECB tegelijkertijd de opkoopvolumes van het normale APP-programma zal optrekken en/of dit programma wat flexibeler inrichten. Zodat er gerichter kan worden gekocht indien nodig. Dit om te vermijden dat obligatiemarkten in met name de zwakkere eurolanden vervelend zouden beginnen doen.

Per saldo zal de tussenkomst van de ECB op de obligatiemarkten in 2022 naar verwachting halveren. Wat niet betekent dat we ons fors hogere obligatierentes moeten verwachten. De vraag naar obligaties vanuit de centrale bank mag dan dalen, overheden zullen ook minder obligaties uitgeven. Het economische herstel zorgt immers voor een forse verbetering van de overheidsfinanciën en de extreme steunmaatregelen vanwege Covid-19 zijn naar verwachting minder groot.  

Tussenkomst ECB op de obligatiemarkten halveert naar verwachting in 2022

Bijt Bank of England de spits af?

Om het rijtje belangrijke bijeenkomsten van centrale banken compleet te maken, stippen we nog even de beleidsbijeenkomst van de Bank of England (BoE) aan. Van de drie besproken monetaire beleidsmakers maakte de BoE de grootste kans om de spits af te bijten met het optrekken van de rente. Althans, de voorbije weken hintte de bank daar regelmatig op. Ook in het UK loopt de inflatie op en doet de arbeidsmarkt het goed.

Anderzijds verliest de Britse economie momentum. Afgelopen oktober nam het economisch volume nauwelijks toe tegenover de maand ervoor (+0,1%). En dat was dan nog vóórdat omikron opdook. Wat voor de BoE per saldo aanleiding zal zijn om het toch nog even aan te kijken.

Chinees momentum blijft matig

Verder op de macro-agenda de komende dagen aandacht voor Chinese cijfers: industriële productie en detailhandelsverkopen in november. Die zullen naar verwachting blijven duiden op een matig economisch momentum.

Voor de tweede keer in een aantal maanden verlaagde de Chinese centrale bank de reserveratio voor banken. Die hoeven een lager percentage aan kasgeld bij de centrale bank aan te houden voor het uitzetten van krediet, zodat er meer ruimte op de balans ontstaat voor extra kredietverlening. De turbulenties in de vastgoedsector dreigen de economische groei te fnuiken. Vandaar deze ingreep.

Een forse Chinese groeivertraging blijft een mogelijk risico

Misschien volgen er nog andere maatregelen, zoals bijvoorbeeld een renteverlaging. Of toch weer een stimulus vanuit de begroting. Maar Peking wil tegelijkertijd vermijden dat de schulden al te fors oplopen. Daar zijn er immers al genoeg van. Hoe dan ook, een forse Chinese groeivertraging blijft de komende maanden op het lijstje van mogelijke risico’s prijken. Alhoewel de Chinese overheid zal trachten de economische groei te stabiliseren, zo rond de 5% op jaarbasis.

Tot slot verwachten we nieuwe macro-data vanuit het bedrijfsleven. Met de eerste inschattingen voor de Europese en Amerikaanse inkoopmanagersindices over december en de Duitse IFO-index (het ondernemersvertrouwen).

Vooral in de Europese dienstensector dreigt het virusbeeld aan het sentiment van ondernemers te knabbelen. We gaan er bijgevolg vanuit dat de globale PMI-score  — met name door Europa —  ietwat lager zal uitkomen dan de maand voordien. Maar al met al op een voldoende hoog niveau om aandelenbeleggingen te ondersteunen. 

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot