En verder:

• De Europese Centrale Bank vergadert over monetair beleid
• Rapport over Amerikaanse arbeidsmarkt valt tegen
• Cijfers laten zien of Chinese economie verder afkoelt

De beleidsbijeenkomst van de Europese Centrale Bank (ECB) donderdag is de blikvanger voor economen en financiële markten. De centraal bankiers vergaderen met de wetenschap dat hun Amerikaanse collega’s van de Fed – voorlopig – hebben aangegeven de tapering (afbouwen van de opkoop van obligaties om de economie te steunen) eind 2021 te willen opstarten.

Daarnaast zagen de Europese centrale bankiers dat de inflatie in de eurozone vorige maand flink opklom met 3,0% (jaar-op-jaar) tegenover een verwachtte 2,7%. De kern-inflatie, die prijsveranderingen voor voeding en energie uit het cijfer filtert, meer dan verdubbelde zelfs van 0,7% in juli naar 1,6% in augustus.

Duitse, Nederlandse en Oostenrijkse monetaire beleidsmakers waren er als de kippen bij om te pleiten voor minder ruim monetaire beleid. Financiële markten reageerden door de langetermijnrente wat hoger te duwen (of beter: minder negatief).

Wij verwachten dat de ECB in het vierde kwartaal inderdaad iets minder actief zal zijn op de obligatiemarkt. Maar zonder dit te bestempelen als ‘tapering’, laat staan als ‘monetaire verstrakking’.

Weinig marktreactie op ECB verwacht

De ECB kocht in het eerste kwartaal van dit jaar wekelijks voor ongeveer 14 miljard euro obligaties onder PEPP, het Pandemic Emergency Purchase Programme dat in het leven werd geroepen bij het uitbreken van de coronacrisis. Vanaf het tweede kwartaal ging dat volume de hoogte in tot iets van 18 miljard. Dat was in reactie op financiële markten die de langetermijnrente omhoog begonnen stuwen en dat wilde de ECB absoluut counteren.

Ondertussen is de vaccinatiecampagne in de eurozone goed gevorderd. De economische hemel klaart op en obligatiemarkten zijn rustig. Zodat de ECB wellicht beslist om de aankoopvolumes terug te brengen naar het niveau van begin dit jaar.

Is er dan sprake een verstrakking van het monetaire beleid? Geenszins. Het monetaire gaspedaal werd tijdelijk wat dieper ingetrapt en dat pedaal laat de ECB nu weer wat opkomen. Het afzwakken van de aankoopvolumes van obligaties door de ECB is eerder een ‘normalisering’ van het aankoopprogramma dan een ‘afbouw’.

Wij verwachten dan ook geen al te heftige reactie van de financiële markten. Vooral niet als de ECB tegelijkertijd zijn communicatie over het te verwachten monetaire beleid (de zogenoemde forward guidance) wat bijstuurt richting het Amerikaanse voorbeeld van de Fed.

Lagarde goes Powell?

Toen Fed-voorzitter Powell de mogelijke start van tapering op eind dit jaar prikte, benadrukte hij dat dit niks zegt over de timing van een eerste renteverhoging. Vooraleer de Federal Reserve daaraan begint, moeten zowel economie als arbeidsmarkt verder aantrekken.

Deze communicatie droeg afgelopen tijd bij aan de kalmte op de (Amerikaanse) obligatiemarkt. Het zou ons niet verwonderen als de ECB hier een les uit trekt.

De huidige forward guidance vanuit Frankfurt voorziet een eerste renteverhoging kort nadat alle obligatie-opkoopprogramma’s zijn afgewikkeld. Maar wellicht stuurt de ECB dit op enig moment bij in Amerikaanse zin, waarbij elk verband tussen de timing van de afbouw van de kwantitatieve verruiming en een daaropvolgende renteverhoging overboord gaat.

FED in lastige positie

“Wat moet ik hiermee?” Er is een grote kans dat deze woorden door het hoofd van Jerome Powell, voorzitter van de Amerikaanse centrale bank Federal Reserve (Fed) schoten, toen hij vorige week vrijdag het Amerikaanse banenrapport onder ogen kreeg. Er kwamen in augustus slechts 235 duizend nieuwe banen bij, waar door economen 750 duizend nieuwe banen werden verwacht. Tegelijkertijd steeg het gemiddelde uurloon met 0,6% in vergelijking met juli.

De tegenvallende ontwikkelingen op de Amerikaanse arbeidsmarkt kunnen de Federal Reserve in een lastige positie brengen: eerder aandacht schenken aan de teleurstellende groei van het aantal banen? Of toch maar doorzetten met die tapering (afbouwen van de maandelijkse aankoop van obligaties om de economie te stimuleren) om een eventuele opwaartse loon-prijsspiraal in de kiem te smoren? Onze advies is om voorlopig naar de arbeidsmarkt te kijken.

Stijging uurlonen neemt vanzelf af

Meer dan 7 miljoen Amerikanen gaf voor het arbeidsmarktrapport aan thuis te zitten om coronapandemie gerelateerde redenen. Vaak gaat het dan om werknemers in de onderste regionen van de arbeidsmarkt. Dit suggereert dat als de opstoot van de deltavariant achter de rug is, de banengroei weer kan aantrekken. En omdat dat dan vooral gebeurt in de segmenten van de arbeidsmarkt waar de lonen wat lager zijn, neemt het momentum van stijgende uurlonen vanzelf af.

Ook financiële markten hadden het moeilijk met de interpretatie van het banenrapport. Uiteindelijk liep de Amerikaanse langetermijnrente licht op en gingen aandelenbeurzen iets omlaag. Rentemarkten maken zich blijkbaar wat zorgen over inflatie, aandelenbeleggers zaten meer met de economische groei in het hoofd.

De economische agenda deze week

Verhoogde aandacht voor China

Vanuit China komen deze week cijfers over de internationale handel, kredietgroei en inflatie. Die zijn vooral relevant in het licht van de recente afkoeling van de Chinese economie.

Beleidsmakers in Beijing namen al maatregelen om de verlaging van de economische groei in de hand te houden. Die maatregelen waren vooral monetair, zoals lagere reserve-vereisten voor banken.

Het is nog te vroeg om enig effect te verwachten van de maatregelen om verdere afkoeling van de Chinese economie tegen te gaan. Maar bij aanhoudende tegenvallende economische cijfers neemt de kans op extra maatregelen toe. Dat zou ook enige steun kunnen bieden aan de kwakkelende Chinese aandelenbeurzen. Die reageren nerveus op de toenemende overheidsregulering in verschillend sectoren, waaronder de internetsector.