Of de inhaalslag van de Europese economie de aandelenmarkten gunstig stemt is afwachten.

En verder:

• Belegger blijven scherp luisteren naar de Fed
• Ondernemersvertrouwen neemt toe
• Aantrekkende economie en bedrijfswinsten bieden tegenwicht aan eventueel krapper monetair beleid van de Fed

In de boodschap die de Amerikaanse centrale bank Federal Reserve (Fed) vorige week uitstuurde was voor zowel de haviken als de duiven onder de bankbestuurders wat te vinden. De gemiddelde Fed-bestuurder ziet een eerste renteverhoging al in 2023. Eerder was dat nog 2024.

Stilaan wordt er ook gepraat over tapering, het terugschroeven van de huidige 120 miljard dollar die de Fed maandelijks in de obligatiemarkt pompt door obligaties op te kopen. Zij die vrezen dat door al te langdurig en soepel monetair beleid de inflatie uit de hand zal lopen – de zogenoemde ‘haviken’ – knikken instemmend.

Fed-voorzitter Jerome Powell benadrukte wel, dat herstel van de Amerikaanse economie verre van volledig is. Hij verwees bijvoorbeeld naar de arbeidsmarkt, waar grote delen van kwetsbare bevolkingsgroepen nog steeds niet volledig aan bod komen. Ook herhaalde hij, dat de huidige stijging van de inflatie grotendeels te wijten is aan de heropening van de economie. En bijgevolg van tijdelijke aard is. Hier zijn het de voorstanders van een soepel geldbeleid – de ‘duiven’ – die knikken. Het lijkt er immers niet op dat de Fed het geweer al te bruusk van schouder zal veranderen. 

Per saldo neigt de Fed nu toch met een lichte bocht naar de haviken.

Amerikaanse langetermijnrente en aandelen lager

Het naar voren halen van de eerste verwachte verhoging van de Amerikaande beleidsrente door de Fed stuwde de tienjaarsrente op van 1,49% naar 1,58%. Maar even snel als de stijging kwam, smolt ze ook weer weg. Per saldo eindigde de rente de week zelfs lager op 1,44%. De rente op kortere looptijden liep dan weer op, zodat de rentecurve vlakker werd.

Aandelen zetten een stap terug. De brede Amerikaanse aandelenindex S&P500 ging de week 1,9% lager uit, de brede Europese aandelenindex Stoxx Europe 600 daalde iets meer dan een procent. Vooral de laatste handelsdag verliep moeizaam.

Dat sommige Fed-bestuurders in een interview achteraf aangaven voorstander te zijn van een renteverhoging in 2022, nog een jaartje eerder dus dan het gezamenlijke Fed-standpunt, hielp de aandelenbeurzen niet echt.

Ook de komende dagen geeft een hele reeks Fed-bestuurders speeches, waaronder voorzitter Powell. De financiële markten zullen scherp toehoren. De afgelopen maanden straalde de Fed grote eensgezindheid uit in de verdediging van het ruime geldbeleid. Beleggers zullen nu speuren naar eventuele barstjes.

Tapering rond de jaarwisseling

Eind augustus vindt de jaarlijkse internationale ‘jamboree’ van centrale bankiers in Jackson Hole plaats. Op voorwaarde dat het economische plaatje gunstig blijft, zou dat een gelegenheid kunnen zijn om een concreet pad naar tapering aan te kondigen. Of anders eind september, bij de volgende Fed-beleidsvergadering. Wij schatten de effectieve start van een tapering begin 2022 in.

Er is de Fed in ieder geval veel aan gelegen om beleggers niet te bruuskeren. Tot nu toe lijkt dat te lukken. Zo kunnen we het feit dat de Amerikaanse tienjaarsrente de week lager afsloot interpreteren als een motie van vertrouwen. Vertrouwen van markten dat de centrale bank niet achter de feiten aanholt, waardoor de inflatie niet uit de hand loopt en er alsnog abrupt en fors aan de rente-rem moet worden getrokken.

De economische agenda deze week

Vertrouwen inkoopmanagers centraal

Na de Europese Centrale Bank (ECB), Fed en Bank of Japan (die zijn monetair beleid onveranderd liet), is het deze week de beurt aan de Bank of England om over zijn geldbeleid te praten. Wij verwachten geen veranderingen.

De economische agenda is verder matig gevuld. Het meest opvallend zijn de eerste inschattingen voor de Amerikaanse en Europese inkoopmanagerinindices (Markit PMI’s) en de Duitse IFO-indicator. Beiden zijn een graadmeter voor het economisch vertrouwen onder ondernemers.

Dagelijks zien we live beelden die perfect onze verwachtingen voor een aantrekkend economisch vertrouwen illustreren: weer half of driekwart gevulde stadions op het EK 2020. Een paar weken geleden gaven de tribunes tijdens een voetbalwedstrijd nog een desolate aanblik. Nu begint er weer leven in te komen.

Vertaald naar de economie betekent dit, dat we met name voor de dienstensector uitgaan van verder aantrekkende vertrouwensscores bij inkoopmanagers. Hand in hand met de steeds verdere heropening van de samenleving en economie. Vooral de eurozone kan hier nog een verdere inhaalslag maken ten opzichte van de Verenigde Staten nu de vaccinatiecampagnes de laatste weken een versnelling hoger gingen.

Beleggers hebben Fed-besognes

Of de inhaalslag van de Europese economie de aandelenmarkten gunstig stemt is afwachten. Die kunnen nog een tijdje met Fed-besognes in hun hoofd zitten. Maar de zorgen om de rente verdienen enige nuancering: zelfs als het monetaire beleid in de VS over een aantal maanden wordt teruggeschroefd, dan kunnen we dat nog steeds als ruim bestempelen.

Wij gaan er uiteindelijk van uit dat de verder aantrekkende economie en bedrijfswinsten tegengewicht bieden aan het krappere geldbeleid van de Fed. Naast vertrouwensindicatoren zoals de PMI’s zullen bijvoorbeeld de Amerikaanse orders voor duurzame goederen in mei (publicatie donderdag) de gunstige economische vooruitzichten illustreren. Met name de orders voor kapitaalgoederen, die geven al geruime tijd aan dat ondernemers de geldbuidel trekken om te investeren. Dat geeft het economisch herstel een breder draagvlak dan loutere ‘inhaalvraag’ nu samenlevingen en economieën weer openen.

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot.