In het kort:

• Voor financiële markten rolde er een verrassende Democratische overwinning in Georgia uit de bus
• Ondanks ‘meerderheid’ in Senaat moet Biden naar compromissen blijven zoeken
• Van Lanschot handhaaft zijn overwogen positie in aandelen. 

De verrassende politieke verschuiving in de Amerikaanse Senaat, waarbij de Republikeinen hun meerderheid verloren, zorgde voor een positieve stemming op Wall Street. De brede aandelenindex S&P500 sloot woensdag af met winst. Technologiebeurs Nasdaq verloor, maar die daling lijkt momenteel grotendeels hersteld als we naar de futures kijken.

Aandelenmarkten reageerden stoïcijns op het politieke tumult in Washington met de bestorming van het Congres. Dat is eveneens een signaal dat het sentiment onder beleggers solide is. Van Lanschot handhaaft zijn overwogen positie in aandelen.

Politieke speelveld voor Biden

Bij de run-offs in Georgia kaapten de Democraten de facto de meerderheid in de Senaat. De verdeling van de zetels is weliswaar 50-50, maar bij een gelijkheid van stemmen hakt de Democratische vice-president Kamala Harris de knoop door. De meerderheid in het Huis van Afgevaardigden hadden de Democraten al binnen.

President Biden kan zijn verkiezingsbeloftes en politieke agenda nu met sterk afgenomen tegenwerking van de Republikeinen uitvoeren. Zijn speerpunten zijn:

• Massale investeringen in een Green Deal en infrastructuur ($ 2.000 miljard)
• Hogere belastingen voor bedrijven en hoge inkomens
• Meer regulering voor de sectoren technologie en energie
• Op korte termijn uitbreiding van de overheidssteun voor burgers, bedrijven en lagere overheden om de Covid-19-crisis te doorstaan

Een lesje Amerikaanse politiek

Een nuancering en kadering van de Democratische blauwe golf is echter op zijn plaats. Want het is niet zo dat Biden nu ongehinderd te werk kan gaan. Om snel voorstellen door de Amerikaanse Senaat te jagen, is een meerderheid van 60% nodig. Wordt die gehaald, dan kan de oppositie naar het wapen van ‘filibusteren’ grijpen. Dat is het extreem lang rekken van redevoeringen met als doel de behandeling van een wetsvoorstel te blokkeren of minstens te vertragen. Denk aan senatoren die urenlang aan het woord zijn.

Om deze obstructie te omzeilen, kunnen Democraten een beroep doen op de procedure van ‘budget reconciliation’. Hierbij krijgen bepaalde departementen de opdracht om af te wijken van de eerder afgesproken begroting. Hiervoor is slechts een gewone meerderheid nodig. Maar zo’n reconciliation mag slechts één keer per jaar gebeuren.

Om zijn politieke programma uit te voeren zal Biden dossiers moeten bundelen om het als één pakket van budget reconciliation op tafel te leggen. De samenstelling van zo’n pakket is echter geen evidente oefening. Zelfs niet binnen de Democratische Partij, wat een huis is met veel kamers en met leden die meer of minder naar de linkse of rechtse kant van het politieke spectrum neigen. Om het zo te zeggen: niet iedere Democraat is voor hogere belastingen voor bedrijven en hoge inkomens.  

Biden zal dus moeten schipperen, zowel binnen zijn eigen partij als bij meer gematigde Republikeinen om stemmen te ronselen voor zijn wetsvoorstellen. En dat zowel in de Senaat als in het Huis van Afgevaardigden, want in beide kamers is de Democratische meerderheid dun tot zelfs flinterdun.

Reactie op aandelenmarkten is divers

Koersen van aandelen in de meer cyclische sectoren gingen in de Verenigde Staten en Europa omhoog na het nieuws over de Democratische Senaatszetels. De technologie- en communicatiesector hadden het moeilijker. Mogelijke extra wet- en regelgeving tegen de dominante positie van tech- en internetondernemingen en ook nog eens extra belastingdruk (GILTI-tax) raken beide sectoren bovengemiddeld.

De Amerikaanse langetermijnrente liep op onder impuls van verwachte aantrekkende economische groei én inflatie en de verwachting van aanhoudend hoge begrotingstekorten onder de regering-Biden. Groeiaandelen zijn hier traditioneel gevoelig voor, waarde-aandelen - zoals banken - profiteren juist van een hogere rentestand. Die ontlading was behoorlijk heftig. Daarnaast leverde de Amerikaanse dollar wat aan terrein in tegenover de euro.

Meer dan voordeel van de twijfel

Biden’s politieke programma kan een impuls geven aan de Amerikaanse economie en de inflatie. Hij is bijvoorbeeld voornemens om het eenmalige steunbedrag van de Amerikaanse overheid voor Amerikanen op te hogen naar $ 2.000,- per burger. Dat geeft direct een stimulans aan de bestedingen. Mogelijk slaat dit extra geld ook neer in de financiële markten en gaan Amerikanen er mee beleggen. Niet iedereen heeft de steun nodig voor boodschappen en eerder zagen we al dat consumenten van hun extraatje aandelen kochten, wat leidde tot koersstijgingen.
Die stimulering betekent overigens aanhoudend forse tekorten op de overheidsbegroting.

Veel Democraten willen hogere belastingen voor bedrijven en/of meer regulering. De kansen hierop zijn toegenomen. Maar er zomaar van uitgaan dat beleggers deze ‘scherpe randjes’ moeten slikken, is voorbarig. Het politieke landschap suggereert eerder dat Biden het pad van het compromis zal moeten bewandelen. En daar kunnen financiële markten vaak goed mee leven.

Het is dus afwachten wat Biden daadwerkelijk aan beleidsvoorstellen gaat lanceren. Vooralsnog krijgt zijn beleid meer dan het voordeel van de twijfel en blijft het sentiment onverminderd sterk.

Luc Aben, hoofdeconoom bij Van Lanschot
Jack Horvest, investment specialist bij Van Lanschot