Het is belangrijk dat het vaccinatietempo in Europese landen parallel loopt.

En verder:

• Werkloosheid in eurozone blijft stabiel
• Aantal werklozen in VS stijgt
• Beleggers argwanend over Democratische Senaat

Aandelenbeurzen sloten de laatste maand van 2020 in zowel in Europa, de Verenigde Staten als Azië over het algemeen positief af. Beleggers knikten instemmend bij het nieuwe salvo aan economische steun in de VS en bij de brexitdeal. Ook al oogt de brexitdeal niet spectaculair en zijn er nog veel open eindjes waarover verder onderhandeld moet worden, zijn belangrijkste verdienste is dat hij bestaat. Het voorkomt op korte termijn totale chaos aan de Brits-Europese grens. Ook de steunmaatregelen voor burgers, bedrijven en lagere overheden in de VS worden als magertjes beschouwd, maar iets is beter dan niets.

De coronavaccins zijn het houvast voor de financiële markten. Naast het vaccin van Pfizer/BioNTech verwachten we de komende dagen en weken in Europa de goedkeuring voor die van Moderna, AstraZeneca en Johnson & Johnson. Dat nieuws lijkt positief door te denderen.

Hopelijk kan de uitrol van het coronavaccinatieprogramma vlotter verlopen als meer vaccins beschikbaar zijn. Er zijn nogal wat verschillen tussen landen in snelheid waarmee wordt gevaccineerd. Kijk maar in Europa

De VS haalde eind december slechts een fractie van het beoogde aantal vaccinaties. Om de internationale economie uiteindelijk weer ‘open te kunnen gooien’, is het belangrijk dat het vaccinatietempo in landen zo veel mogelijk parallel loopt. Dat geldt zeker binnen een geografisch en economisch geïntegreerde regio zoals de Europese Unie.

Vertrouwen in beleidsmakers

Vooraleer we over een significante versoepeling van de lockdowns kunnen spreken, zitten we wellicht al in april. De productie van de vaccins kampt met bottlenecks. Ondertussen blijft er het gevaar van nieuwe besmettingsgolven, bijvoorbeeld door gemuteerde versies van het virus.

Een economische heropleving is op zijn vroegst iets voor het tweede kwartaal. De eerste maanden van 2021 komt het erop aan om de economische schade te beperken. In dit kader benadrukken we nogmaals het belang dat centrale banken en overheden hun ruime steunmaatregelen voldoende lang aanhouden.

Neem de maatregelen voor tijdelijke werkloosheid of arbeidstijdverkorting. In de eurozone hebben die tot op heden de schade aan de arbeidsmarkt kunnen beperken. Dat zal komende donderdag nogmaals blijken uit het werkloosheidscijfer voor november. Dat blijft stabiel, verwachten wij.

Financiële markten bewegen op het vertrouwen dat beleggers hebben in beleidsmakers om de economische schade van de Covid-19-pandemie te beperken. Dat vertrouwen is vooralsnog groot. Uitspraken van Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, om pas na Covid-19 te denken aan minder overheidsstimulans voor de economie bevestigen dat vertrouwen. Een verdieping en/of forse verlenging van de lockdowns door het voortwoekerende coronavirus of een onverwachte tegenslag bij de vaccinaties kunnen dat vertrouwen aantasten.

Op de macro-economische agenda

Amerikaanse arbeidsmarkt koelt af

Net als in Europa staan ook in de VS cijfers over de arbeidsmarkt op de agenda. In tegenstelling tot Europa, zet het Amerikaanse beleid minder in op het in dienst houden van werknemers (en meer op directe financiële steun voor burgers en werklozen). Vandaar ook het belang van de nieuwe overheidssteun. Dat omvat verlengde en verhoogde uitkeringen aan mensen die hun baan verliezen. Maar vandaar ook dat door de aanhoudend hoge besmettingscurve de arbeidsmarkt flink afkoelt.

Het wekelijkse aantal nieuwe aanvragen voor werkloosheidssteun in de VS bevindt zich sinds begin vorige december weer boven de 800.000. Ter vergelijking: twaalf maanden terug was dat ongeveer 215.000 en in het afgelopen najaar rond de 700.000.

Ongetwijfeld heeft de zwakkere arbeidsmarkt impact op de particuliere consumptie. De eerste tekenen hiervan zijn al zichtbaar. Nieuwe steunmaatregelen kunnen die trend van een afzwakkende consumptie weer counteren.

Net als in Europa worden de dienstensectoren in de VS hard getroffen door de coronacrisis. Dat zal deze week blijken uit diverse sentimentsindicatoren. De industriële sectoren zijn minder hard geraakt en dat zullen stemmingsbarometers aantonen. Industrie-ondernemers zullen positiever over de economie zijn dan hun dienstverleners.

Alle ogen op Georgia

De cijfers over de Amerikaanse arbeidsmarkt zullen niet veel impact hebben op het verloop van financiële markten de komende dagen. De verwachtingen bij beleggers zijn namelijk niet hoog gespannen. Bovendien gaan ze over het verleden en deze dagen zegt zelfs het recente verleden weinig of niks over de toekomst.  

Waar beleggers wél met belangstelling naar zullen kijken, is de afloop van de Senaatsverkiezingen dinsdag in Georgia. Daar staan twee zetels op het spel.

Democraten hebben beide zetels nodig om de Republikeinen in de Senaat bij te benen en de verdeling van de zitjes in evenwicht te brengen. De facto hebben ze in dat geval een meerderheid, want bij een gelijkheid van stemmen hakt vice-president Kamala Harris namelijk als voorzitter van de Senaat de knoop door, en zij is van Democratische huize.

Voor Joe Biden is de samenstelling van de Senaat bepalend voor de mate waarin hij zijn programma kan realiseren. Blikvangers daarin zijn onder meer 2.000 miljard dollar aan investeringen in onder meer infrastructuur en energietransitie, het gedeeltelijk terugdraaien van de lagere belastingen voor bedrijfswinsten en doorvoeren van meer regulering voor internetbedrijven en farmaceuten. Op de korte termijn willen Democraten een ruimer economisch steunpakket dan de vorig maand afgesproken 900 miljard dollar.

Beleggers argwanend

Zowel op de kortere als de langere termijn kunnen de plannen van Biden de groei van de Amerikaanse economie opkrikken. Maar of dat automatisch betekent dat aandelenbeleggers de komende dagen tevreden zijn met een Democratische overwinning van de Senaatszetels van Georgia is onduidelijk. Ze kijken niet alleen argwanend naar Biden’s belastingsplannen, maar ook naar eventueel aangescherpte regulering voor ondernemingen in bijvoorbeeld de sectoren technologie, gezondheidszorg en energie.

Biden’s ruimere begrotingsbeleid kan daarnaast de Amerikaanse dollar verder verzwakken en de lange rente verder opstuwen. Ook deze krachtenvelden hebben impact op de aandelenmarkten.  

In de peilingen gaan de Democratische en Republikeinse kandidaten nek aan nek. Woensdag weten we de uitslag, kennen de politieke speelruimte van  Biden de komende vier jaar en weten beleggers beter wat hen te wachten staat.

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot.