Naast de president is het beleid van de centrale bank Federal Reserve zeker zo bepalend voor de Amerikaanse economie.

En verder:

• Amerikaanse politieke toekomst pas definitief in januari
• America first blijft een belangrijke maatschappelijke en economische kracht
• Voor aandelenbeleggers hebben Trump en Biden allebei hun voordelen

Financiële markten prijsden de afgelopen dagen geleidelijk het scenario in dat Joe Biden zijn intrek neemt in het Witte huis en moet regeren met een Senaat waarin de Republikeinen een meerderheid hebben.

Naarmate Biden’s kansen stegen om de nieuwe president van de Verenigde Staten te worden gingen aandelenkoersen omhoog. Op aandelen beurzen in Europa en opkomende landen overheerste opluchting over een aanstaande meer gematigde Amerikaanse handelspolitiek. Amerikaanse beurzen omarmden dan weer de gedachte dat een Republikeinse Senaat de belastingverlaging van Trump in stand houdt en Biden’s plan voor een belastingverhoging voor ondernemingen dwarsboomt.

Vooral de technologiesector trok – opnieuw – de kar. Deze sector zou bovengemiddeld zwaar worden getroffen door de belastingplannen van Biden. Daarbij komt dat Republikeinse senatoren iets minder geneigd zijn om de techsector een striktere regulering op te leggen en de dominantie van enkele ondernemingen aan banden te leggen.

Aandelen uit de gezondheidszorg vierden dat er niet snel extra druk komt op prijzen van geneesmiddelen vanuit een uitgebouwd ‘Obama care’. En in het algemeen waren beleggers vooral goedgemutst omdat de verkiezingen achter de rug zijn en de onzekerheid geleidelijk wegviel. De verminderde kans op massale investeringen van de Amerikaanse overheid in infrastructuur en duurzame energie, een kernelement van Biden’s verkiezingsprogramma, nemen ze voorlopig voor lief.

Rente en dollar beetje lager, goud hoger

De verwachting voor een stijging van de Amerikaanse inflatie viel licht terug. Dat leidde tot een zelfde beeld bij de langetermijnrente (rendement op staatsleningen). Fors hogere uitgaven van de Amerikaanse overheid door in vesteringen van de Biden-regering lijken er niet te komen, waardoor inflatie en rente minder hard stijgen. Bovendien betekent een minder expansief begrotingsbeleid wellicht een grotere rol voor nóg ruimere of langer aan te houden opkoopprogramma’s van de Amerikaanse centrale bank Federal Reserve.

Omdat de lange rente in de VS scherper terugviel dan de inflatieverwachtingen, daalde de reële rente. Hierdoor brokkelde de dollarkoers een beetje af. De goudprijs profiteerde op zijn beurt, dat is een traditioneel patroon bij lagere (reële) renteniveaus. Hoe lager de rentevergoeding (gecorrigeerd voor inflatie), hoe minder beleggers in goud die vergoeding mislopen. En dat maakt het edelmetaal relatief interessanter.

Met de bril van de aandelenbelegger

Voor de aandelenbelegger hadden zowel Trump als Biden ieder hun voordelen. Bij Trump waren dat het vooruitzicht op nieuwe belastingverlagingen en verdere deregulering voor bedrijven. Bij Biden ging het vooral om zijn plannen voor grootscheepse (overheids)investeringen voor de langere termijn, met op de kortere termijn een significant pakket maatregelen tegen het coronavirus.

In een situatie met in het Witte Huis en de Senaat verschillende politieke kleuren dreigt geen een voordeel volledig realiteit te worden. Vanuit deze invalshoek is het meest waarschijnlijke scenario niet het meest gunstige. Maar om de potentiële voordelen voor aandelenbeleggers volledig tot uiting te laten komen, moet eerst worden afgerekend met corona.

Alle ogen op Georgia

Hoe de Amerikaanse politieke toekomst er precies uitziet is pas in januari bekend. Het presidentschap is beslist. Wij gaan er vanuit dat Trump’s beweringen over stembusfraude geen feitelijke grond hebben en het juridisch getouwtrek over de uitslag met een sisser afloopt.

De definitieve samenstelling van de Senaat daarentegen kennen we pas in januari. Daarbij zijn alle ogen gericht op de staat Georgia. Omdat daar geen van de kandidaten een meerderheid behaalde van minstens 50% worden er voor de twee Senaatszetels van Georgia op 5 januari zogenoemde runoffs gehouden.

Halen de Democraten de beide Senaatszetels van Georgia binnen, dan komt de verhouding in de Senaat op 50-50 en dan kan Biden zijn investeringsprogramma alsnog uitrollen. Bij een gelijk aantal stemen in de Senaat hakt de vicepresident de knoop door en Kamala Harris is Democraat. Maar de kans dat de Democraten de Senatoren voor Georgia gaan leveren is erg klein.

Winnen in Georgia de Republikeinse kandidaten voor de Senaat - wat waarschijnlijker is - dan wordt het verhaal een stuk ingewikkelder. Voor zijn binnenlandse politiek is president Biden dan gebonden en zal hij compromissen moeten sluiten met zijn tegenstanders in de Senaat. Iets waar financiële markt op vooruit lijken te zijn gelopen.

Voor de buitenlandpolitiek van Biden is dat enigszins anders. Daar heeft de president verregaande discretionaire bevoegdheden en kan hij niet gehinderd door de Senaat opereren. Zodat de verwachting van meer rust, een mildere toon en een meer coöperatieve houding van de VS tegenover Europa gerechtvaardigd blijft.

Maar Trump mag dan wel weg zijn, het Trumpisme van America first blijft een belangrijke maatschappelijke en economische kracht. Daarmee moet ook Biden rekening houden. Bovendien was er na de financiële crisis onder president Obama al een zekere neiging tot Amerikaans protectionisme. Net als een kritische houding naar Europa en de NAVO-partners.

Beleid centrale bank belangrijker

De politiek is een factor die het verloop van aandelenkoersen bepaalt. Maar het verleden toont aan dat die impact kleiner is dan de retoriek vaak doet vermoeden. De impact van de centrale bank is minstens zo groot, zo niet groter. In het geval van een onvoldoende stimulerend overheidsbeleid voor de Amerikaanse economie, ingegeven door een politieke patstelling in Washington, is de kans reëel dat de Federal Reserve het monetaire gaspedaal dieper indrukt. Wellicht met weinig effect op de reële economie, maar beurzen zouden er zich aan laven. Vooral groeisectoren zoals technologie profiteren van.

Tenzij de overheidsinvesteringen alsnog van de grond komen, en de inflatieverwachtingen aanzwengelen, is er verder weinig reden om forse (opwaartse) bewegingen van de Amerikaanse langetermijnrente te verwachten. En zeker niet als de Fed nog actiever moet worden. Voor goud daarentegen is dit geen ongunstig scenario. De impact op de dollar is min of meer neutraal tot licht negatief.

Een analyse van de Amerikaanse economie is tot en met januari nog met grote onzekerheden omgeven is. Politieke plooien zijn nog niet definitief gladgestreken en het verdere verloop van de Covid-19-pandemie is allesbepalend.

En verder op de macro-economische agenda

Uitbundige Chinese kredietgroei

De macro-economische agenda is deze week niet vol. We stellen vast dat de Chinese economische groei steeds meer vaart maakt. De inkoopmanagersindex voor de dienstensector van marktonderzoeksbureau Caixin was in oktober met 56,8 indexpunten een stuk beter dan voorzien (verwachting: 55,0). Het wijst erop dat de binnenlandse economie (consumptie) aanhaakt.

De maandagochtend gemelde exportcijfers toonden een sterke jaar-op-jaar groei van 11,4%. Later deze week staan de belangrijke cijfers voor de krediet- en geldgroei op de agenda. Wij verwachten dat die opnieuw sterk zijn en daarmee de Chinese economische groei in de nabije toekomst voeden. Naast de mogelijke ontspanning in de Amerikaans-Chinese handelsvete met president Biden presteert de Chinese economie (en daarmee diverse opkomende landen in Oost-Azië) sterk. Beide zaken sterken de beleggingscasus voor de opkomende landen.       

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot.