De coronacrisis is een ideale bliksemafleider voor de schadelijke economische gevolgen van de brexit.

En verder:

• De kans op een harde brexit is verder toegenomen
• Wij verwachten dat de Fed woensdag geen verdere monetaire maatregelen neemt
• Nieuwe cijfers moeten herstel Chinese economie bevestigen

Na enige maanden van windstilte en of overschaduwing door Covid-19 is de brexitsaga volop terug van weggeweest. De onderhandelingen over een definitieve handelsdeal zitten in het slop. Dat was al zo, maar zeker nu de Britse regering de modaliteiten van de uittredingsovereenkomst eenzijdig wil aanpassen. Deze week komt het Britse parlement hierover samen.

Het is onduidelijk in welke mate deze Britse manoeuvres ‘gewoon’ deel uitmaken van het onderhandelingsspel. Het lijkt nog steeds rationeel om in de loop van de komende weken een overeenkomst te verwachten. Anderzijds is de rationaliteit in dit dossier al vaak ver te zoeken geweest. De kans op een (kei)harde brexit is weer wat groter geworden.

Tot het uittredingsreferendum in juni 2016 liep de Britse economie hand in hand met de Europese economie. Sindsdien is ze echter 3 procentpunt achtergebleven (los van de uitzonderlijke omstandigheden door de coronacrisis). In grote lijnen kunnen we dat als schatting voor de kostprijs van de brexit tot op heden hanteren. Vooral ondernemingen hielden de hand op de investerings-knip. In geval van een no-deal zal die kostprijs oplopen.

Britse pond is slachtoffer

De coronacrisis opent voor de harde brexiteers deuren om het door hun gewenste no deal-scenario door te duwen. De economische schade van brexit spreidt zich namelijk uit over een langere periode. De onmiddellijke impact is beperkt in vergelijking met de recessie door Covid-19. Dat maakt de coronacrisis een ideale politieke bliksemafleider van de negatieve economische gevolgen van de brexit.

Bovendien is er als gevolg van de coronacrisis wereldwijd meer tolerantie voor hoge begrotingstekorten en verder verruimd monetair beleid. Hierdoor hoeft een harde brexit niet de ‘schuld’ te krijgen voor het tekort.

Op financiële markten is het Britse pond een belangrijk slachtoffer van de recente ontwikkelingen. Tegenover de euro benadert de Britse munt het zwakste niveau in tien jaar. Komt het inderdaad tot een harde brexit, dan kan die verzwakking doorzetten richting pariteit.

Fed zal afwachten

Nadat de Europese Centrale Bank (ECB) vorige week haar monetair beleid - zoals verwacht - onveranderd liet, is het woensdag de beurt aan de bestuurders van de Amerikaanse centrale bank Federal Reserve (Fed) om de koppen bij elkaar te steken.

Wij kijken uit naar of er meer toelichting komt over de recent bijgestelde strategische doelstellingen van de Amerikaanse centrale bank. Kort samengevat streeft de ploeg van Jerome Powell nu naar een gemiddelde inflatie van 2% en een inclusievere arbeidsmarkt. Het eerste betekent dat de inflatie bepaalde periodes hoger mag zijn dan de drempel van 2%, het tweede dat er meer oog komt voor de situatie op de arbeidsmarkt voor specifieke bevolkingsgroepen. Samen betekenen ze dat er méér argumenten zijn om het geldbeleid langer ruim te houden.

Maar of de ruimere doelstellingen van de Fed ook betekenen dat de bestuurders deze week al extra monetaire maatregelen nemen, is twijfelachtig. De economische cijfers uit de Verenigde Staten zijn naar Covid-19-omstandigheden degelijk en de centraal bankiers kunnen bijgevolg even afwachten.

Boter bij de vis

De vraag is of beleggers ook denken dat de Fed kan afwachten. Door zijn doelstellingen te verruimen en zichzelf meer vrijheid toe te kennen om het monetaire beleid nóg langer nóg ruimer te houden, heeft de Fed verwachtingen geschapen. Zodat financiële markten zouden kunnen ‘eisen’ dat de centraal bankiers ‘put their money where their mouth is’. Met andere woorden: boter bij de vis.

Dat financiële markten de Fed ‘dwingen’ om in actie te komen kan ook komen omdat de Amerikaanse politiek er niet in slaagt de steunpakketten voor werklozen en kleinere ondernemingen te verlengen, die vervielen eind juli. Het herstel van de Amerikaanse economie is geen definitieve verworvenheid.

Als de Fed zijn beleid deze week inderdaad onveranderd laat, dan zouden beleggers vervelend kunnen reageren op zowel aandelen- als obligatiemarkten. Waarna de centrale bank zich binnen afzienbare tijd alsnog genoodzaakt zou kunnen zien om tot bijkomende actie over te gaan.

Macro-economische agenda

Naast de Fed-bijeenkomst verwachten wij deze week nieuwe cijfers over de Amerikaanse detailhandelsverkopen en het consumentenvertrouwen van de University of Michigan). Die zullen echter nog niet meegenomen kunnen worden in de besluitvorming van de Fed. Net zomin als de nieuwe informatie over de woningmarkt van de National Association of Home Builders (NAHB). Sinds de Fed eind vorig jaar, ruim voor de coronacrisis, de rente weer begon te verlagen, is de woningmarkt een sterkhouder voor de Amerikaanse economie.  

Chinese kleinhandel loopt schade in

De cijfers over de Chinese economie trekken ook onze aandacht. Dinsdag wordt de industriële productie en detailhandelsverkopen in augustus bekend. Die zouden moeten bevestigen dat ook in China het economische herstel op de goede weg blijft.

In tegenstelling tot de Verenigde Staten en Europa konden de Chinese detailhandelsverkopen tot nu toe nog niet volledig de schade herstellen tegenover dezelfde periode vorig jaar. Dat kwam door de strikte lockdowns en de schroom van consumenten om weer volledig een normaal leven op te pakken. Geleidelijk verbetert het beeld nu.

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot.