De richting van de economie is opwaarts, maar het absolute niveau is nog ver onder het normale.

En verder:

• In de VS is het aantal nieuwe coronabesmettingen zorgwekkend
• IMF verwacht nu voor dit jaar economische krimp van bijna -5%
• Wij voorzien een verlenging van economische steunmaatregelen, maar wel met een beperkter omvang

Wereldwijd trekken economische activiteiten aan. In de eurozone kwamen de voorlopige Markit PMI-cijfers (inkoopmanagersindices) voor juni boven de verwachting uit. Dat betekent, dat inkoopmanagers meer vertrouwen in de economie hebben gekregen. De Duitse IFO-index, een graadmeter voor het ondernemingsklimaat in de belangrijkste Europese economie, en het aantal orders voor duurzame goederen in de Verenigde Staten toonden hetzelfde beeld. Gegevens over het autoverkeer en het gebruik van het openbaar vervoer bevestigen eveneens de stijgende lijn.

Er is sprake van een economische opleving, maar wel langs een lijn van geleidelijkheid. Inkoopmanagersindices hernemen zich inderdaad, maar blijven onder de kritische grens van 50. Deze grens onderscheidt economische groei van krimp. En de betere IFO-score was met name te danken aan een meer optimistische inschatting voor de toekomst. Meer hoop op beterschap bij een actuele situatie die matig is. Bovendien zijn deze economische parameters in de huidige onzekere omstandigheden moeilijker te interpreteren.

De richting van de economie blijft opwaarts, maar het absolute niveau is vooralsnog ver onder het normale. Tot op heden zijn beleggers over de richting tevreden met de wetenschap dat centrale banken en overheden klaar staan om extra zuurstof toe te dienen indien het economisch herstel naar adem dreigt te happen. 

VS is zorgenkind

De verdere verspreiding van het coronavirus blijft de belangrijkste factor. In Europa en China lijken nieuwe uitbraken relatief beperkt te blijven tot specifieke gebieden. Beleidsmakers grijpen in de meeste gevallen snel en gericht in. Zolang er geen brede, algemene lockdowns komen die de economie opnieuw ernstig verlammen, maken beleggers zich nog niet al te druk over die nieuwe uitbraken.

Maar in het zuiden en westen van de VS gaat het de verkeerde kant op. Nieuwe Covid-19-uitbraken in deze regio’s zorgden ervoor dat het aantal dagelijkse nieuwe gevallen op landelijk niveau de afgelopen twee weken verdubbelde. Staten als Texas en Florida voeren weer beperkende maatregelen in of stellen geplande versoepelingen uit.

Toch is er weinig politieke appetijt om opnieuw naar het wapen van breed uitgesmeerde lockdowns te grijpen. Het is afwachten of de medische realiteit de Amerikaanse beleidsmakers uiteindelijk niet toch dwingt tot een nieuwe, grote lockdown.

IMF is pessimistischer

Het IMF heeft zijn groeiverwachtingen voor de economie verder neerwaarts bijgesteld. In plaats van een mondiale economische krimp van -3% dit jaar, gaat het monetaire fonds nu uit van bijna -5%. Ook over de heropleving volgend jaar is het IMF iets voorzichtiger geworden: +5,4% tegenover +5,8% eerder.

Vooral over opkomende markten en de VS maakt het IMF zich meer zorgen. Voor de eurozone stelde het de vooruitzichten voor 2021 daarentegen opwaarts bij. Wellicht omdat onze contreien het virus beter onder controle hebben. Waarbij het voor zich spreekt dat al deze aangepaste verwachtingen met grote onzekerheid omgeven zijn.

Macro-economische agenda

Amerikaans banenrapport

Tegen de achtergrond van een geleidelijk opkrabbelende economie en grotere verwachte economische krimp kijken wij deze week uit naar aan aantal interessante economische cijfers. Vooral uit de VS en China. Het rapport over de Amerikaanse arbeidsmarkt in juni komt donderdag. De vorige keer gaf dat een verrassend positief beeld (hoewel met het verzamelen van de data niet alles goed schijnt te zijn gegaan). Nu de afgelopen weken steeds meer sectoren opnieuw de deuren openden, zal zich dat wederom weerspiegelen in de banengroei. Dat kan op financiële markten tegengewicht bieden aan de zorgen over het oplopende aantal virusbesmettingen.

Uit de VS komt ook de ISM Manufacturing Index (woensdag). Het economisch vertrouwen van de inkoopmanagers bij Amerikaanse industriële bedrijven flirt naar verwachting met het neutrale niveau van 50 (de grens tussen economische groei en krimp). De automobielindustrie is een drijvende kracht onder deze index. De autoverkopen hernemen zich flink en de productie maakt een inhaalslag door nadat de voorraden zijn geslonken door stillegging van de productie.

De Chinese inkoopmanagersindices voor de industrie (dinsdag van het staatsbureau NBS, woensdag van marktonderzoeksbureau Caixin) zijn relevant voor een beeld van de Chinese economie, maar geven ook meer gevoel bij de wereldwijde economische temperatuur.

Vrijdag komt het inkoopmanagersindexcijfer voor de Chinese dienstensector. Wij zijn daarbij benieuwd hoe de Chinese consument zich houdt, die bleef tot op heden erg voorzichtig in zijn uitgavenpatroon.    

Verlengen van steunmaatregelen

De Europese werkloosheidscijfers voor mei (publicatie donderdag) zullen oplopen, maar gegeven de omstandigheden in beperkte mate. Dat heeft veel te maken met overheidsbeleid. Een groot aantal Europese landen verbreedde de mogelijkheden voor arbeidsduurvermindering en/of moedigde ondernemingen financieel aan om medewerkers in dienst te houden. Dit in tegenstelling tot de VS, waar het eerder de ontslagen medewerkers zijn die financiële hulp krijgen. Maar in beide regio’s is het doel van het beleid hetzelfde: de schade aan de arbeidsmarkt zo beperkt mogelijk houden.

De vraag is wat er gebeurt met de werkgelegenheid als de steunmaatregelen van de overheid ophouden? Bijna onvermijdelijk dringt zich een verlenging op. In de VS zullen de komende verkiezingen het besluit hierover wellicht vergemakkelijken. Geen politicus wil het verwijt krijgen de werknemers in de steek te laten. Eind juli lopen de steunmaatregelen in veel Amerikaanse staten af waarbij de werkloze veelal een uitkering van $ 600 per week kreeg. Haast is geboden nu de financiële onzekerheid voor miljoenen Amerikanen weer gaat opspelen.

Beleggers ontvangen een Europees Herstelfonds met open armen

In Europa beslisten Frankijk en Spanje alvast tot een verlenging van de steun. Maar om budgettaire reden is de nieuwe steun minder breed dan de huidige regeling en meer toegespitst op de zwaarst getroffen sectoren.

Budgettaire beperking bij nieuwe of verlengde economische steunmaatregelen zullen we ook in andere Europese landen zien. Wat vooral voor de financieel zwakkere landen nogmaals het belang onderstreept van een Europese Herstelfonds. De schade is immers te groot om het economisch weefsel spoedig op eigen kracht te laten overleven.

Nu Duitsland deze week de Europese voorzittershamer voor zes maanden overneemt, kijken we uit naar een doorbraak in dit cruciale dossier. Beleggers ontvangen een breed Europees Herstelfonds in ieder geval met open armen. Hopelijk in de loop van juli.

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot.