Volle bak aan steun om bedrijven te redden, dat is bemoedigend.

In het kort:

• Wereldwijd zijn overheden ervan doordrongen dat het vijf voor twaalf is en bieden steun aan bedrijven
• Wispelturigheid op financiële markten blijft hoog komende tijd
• Oplopende rente kan minder kredietwaardige bedrijven in problemen brengen

Er zijn zeer drastische maatregelen nodig om de economische infrastructuur zoveel mogelijk intact te houden. Daar zijn overheden zeer goed van doordrongen en ze trekken nu de portemonnee om bedrijven overeind te houden en de werkgelegenheid te behouden. In Nederland alleen al is er voor de komende drie maanden een bedrag van € 10 tot € 20 miljard uitgetrokken en er is vooralsnog geen limiet gesteld. De overheid kan de schuld laten oplopen met een kleine € 100 miljard voordat de Maastricht-norm van maximaal 60% van het bruto binnenlands product aan staatschuld wordt aangetikt.

In de Verenigde Staten is president Trump volgens ingewijden op zoek naar $ 1.000 miljard om de economie aan de gang te houden en hij overweegt om direct geld over te maken naar de bankrekening van Amerikanen. Als de steun niet doorgaat dan kan de werkloosheid mogelijk oplopen tot 20%, aldus de Amerikaanse minister van Financiën Steven Mnuchin.

Race tegen de klok

Dat de economie hard en snel achteruit holt openbaart zich op alle fronten. Autofabrikanten sluiten hun Europese fabrieken en steeds meer winkels gaan dicht omdat het openbare leven plat ligt. Er ontstaat nu een race tegen de klok om het virus zo snel mogelijk in te dammen zodat we kunnen terugkeren naar een normale samenleving.

De grafiek hieronder laat het verwachte verloop van het aantal corona-gevallen in Europa zien.

Bron: WHO.

Als Europa het patroon in de grafiek volgt dan zal de economische schade doorlopen tot in het tweede kwartaal. Een mogelijk herstel van de economische activiteit kan vervolgens plaatsvinden in het derde kwartaal en daaropvolgende maanden. Dit scenario is vooralsnog het uitgangspunt van de meeste economen waaronder Van Lanschot-econoom Luc Aben. In dit scenario kan de combinatie van terugkeer naar het ‘normalere’ leven en bovenal overheidsstimulering het economische vliegwiel weer op gang brengen. Maar dat is voorlopig nog koffiedik kijken.

Biologische crisis

De komende weken en maanden blijft hoogst onzeker. De daadwerkelijke impact van het virus op de Europese economie en het bedrijfsleven is enorm. Hoe groot en waar die impact precies plaatsvindt, dat is voor veel analisten en economen nog steeds gissen. De verwachting is dat negatieve berichtgeving van tijd tot tijd de financiële markten zal blijven opschudden.

De coronacrisis is heel anders dan de kredietcrisis van 2018. Het is een biologische crisis en voor de aanpak daarvan hebben we geen blauwdruk in de kast liggen. Overheden moeten afdoende maatregelen nemen om het virus een halt toe te roepen en de economische infrastructuur intact te houden. Dat wordt nu steeds meer en beter gedaan. De centrale banken spelen een veel kleinere rol bij deze oplossing.

Oplopende rente

De wispelturigheid op de financiële markten zal blijven aanhouden, niet alleen op de aandelenmarkten maar ook op de obligatiemarkten. De grote stimuleringspakketten van overheden moeten uiteindelijk wel worden gefinancierd. De grote vraag naar kapitaal kan tijdelijk de prijs (rente) opdrijven. Iedereen heeft op korte termijn geld nodig, zowel de sterke als de minder kredietwaardige landen en bedrijven.

Oplopende rentestanden kunnen voor problemen zorgen voor minder kredietwaardige broeders. In het artikel Fors oplopende creditspreads door coronapandemie wijzen wij er op dat obligatiebeleggers een hogere risicopremie eisen uit angst voor wanbetalingen en faillissementen.

Jack Horvest is investment specialist.