Een geringe kans dat coronavirus een blijvende structurele schade aan economie toebrengt. 

En verder:

• De Amerikanse centrale bank Fed zal zijn monetair beleid ongewijzigd laten
• Amerikaanse economische groei blijft met 2,0% voldoende hoog
• Matige economische groei in eurozone

Als de SARS-uitbraak in 2003 een leidraad kan zijn voor de mogelijke economische impact van het coronavirus, dan is die impact er vooral in China en Hongkong. SARS reduceerde de economische groei van deze twee regio’s toen respectievelijk met ongeveer één en 2,5 procentpunt. Op het niveau van de ontwikkelde economieën (OESO) was het effect echter veel kleiner: een schamele vijf basispunten (0,05%).

Het is voorlopig afwachten hoe breed het coronavirus zich verspreidt en hoe drastisch de tegenmaatregelen moeten zijn. China is sinds 2003 wel veel belangrijker voor de wereldeconomie gezien geworden met zijn grote consumptie van producten en grondstoffen. Een vertraging van de Chinese economie zal zich nu veel sterker laten voelen voor de wereldeconomie. En dat geldt ook voor de financiële markten.

De kans lijkt gering dat het coronavirus blijvende structurele schade toebrengt aan de economie. Vaak wordt na enige tijd het verloren terrein weer teruggewonnen. Het is goed om dit gegeven in het achterhoofd te houden als de koerstabellen op beurzen rood kleuren omwille van het coronavirus.

Macro-economische agenda

Fed houdt benen stil

Nadat de Europese centrale bank ECB vorige week wat betreft zijn monetaire beleid alles bij het oude liet, is het deze week de beurt aan de Amerikaanse centrale bank Federal Reserve (Fed) om de koppen bij elkaar te steken. Ook de Amerikaanse centraal bankiers hebben geen reden om te sleutelen aan het huidige monetaire beleid. Ze hebben al meerdere malen bevestigd de benen voorlopig stil te willen houden en liefst willen ze dat zo lang mogelijk doen. 

De Amerikaanse arbeidsmarkt presteert degelijk zonder al te forse druk om de lonen te verhogen. Dat helpt om de inflatie onder controle te houden. Daarnaast tempert de Chinees-Amerikaanse handelsdeal voorlopig de neerwaartse risico’s voor het (wereldwijde) economische groeimomentum. Een economische groei van rond de 2% bij een gematigd maar voldoende hoog inflatietempo is de economische sweet spot.  

Toon van Jerome Powell

Bij een ongewijzigd monetair beleid is het vooral opletten welke toon Fed-voorzitter Jerome Powell aanslaat over de verwachtingen voor de Amerikaanse economie op de middellange termijn. Eerder suggereerde hij al dat zelfs bij een aanhoudende groei en eventueel wat hogere inflatie - tijdelijk boven de doelstelling van 2% - de Fed terughoudend is om de beleidsrente te verhogen.

De Fed is wellicht terughoudend met het optrekken van de rente met de nerveuze financiële markten van (eind) 2018 in het achterhoofd. In reactie op aanhoudende renteverhogingen door de Amerikaanse centrale bank stuurden beleggers aandelenkoersen toen fors omlaag. De Amerikaanse obligatierente ging regelmatig hoger.

Een herhaling van het scenario met nerveuze beleggers is niet enkel vanuit economisch standpunt te vermijden, maar ook omdat we richting de campagne voor de presidentsverkiezingen gaan. De Fed wil traditioneel vermijden om een thema in de verkiezingscampagnes te zijn. De beste manier om dat te doen is om zo stil en onopvallend mogelijk in een hoekje te gaan zitten. Niet sleutelen aan het monetair beleid als dat niet echt hoeft.

Status quo groei Amerikaanse economie

Beleggers krijgen deze week de eerste inschatting van de Amerikaanse groei in vierde kwartaal van 2019. Naar verwachting komt die uit rond 2% op jaarbasis. Dat is op een vergelijkbaar niveau als in het derde kwartaal en dat beschouwen wij als voldoende hoog.

Naast het absolute groeicijfer is ook de onderliggende samenstelling van de economische groei belangrijk. Anticiperend op een eventuele escalatie van de handelsoorlog legden ondernemingen eind derde kwartaal bovengemiddelde voorraden aan. Ook importeerden ze nog snel Chinese producten.

Naarmate het handelsdiscussie kalmeerde kon alles min of meer normaliseren. Zo zal de afbouw van voorraden nog lichtjes hebben gewogen op de economische groei in het afgelopen kwartaal, maar langzaam laten de magazijnen weer hun normale bezetting zien. Dat betekent voor de komende maanden dat het remmend effect van de voorraadafbouw kan wegvallen voor de Amerikaanse economie. Een ander punt is de het kleinere handelstekort dat de VS optekende in november. Een lager tekort op de handelsbalans werkt positief door op de economische groei.

Investeringsbereidheid bij Amerikaanse bedrijven

Het is belangrijk voor de Amerikaanse economie dat de bedrijfsinvesteringen dit jaar een forsere bijdrage gaan leveren aan de groei. Of de appetijt bij ondernemers om weer te investeren toeneemt, kunnen we onder meer afleiden uit de orders voor duurzame goederen. In november waren die cijfers nog matig. Dinsdag komen de nieuwe cijfers voor de maand december. Bedrijven schroefden hun investeringen vorig jaar terug vanwege de onzekere toekomst die de Amerikaans-Chinese handelsvete bood.

Met de Amerikaanse consument blijft het ondertussen goed gaan. De sterke arbeidsmarkt ondersteunt het consumentenvertrouwen, het inkomen en de uitgaven. Voor die laatste twee zal dat blijken uit nieuwe inkomens- en bestedingscijfers eind deze week.

Matige economische verbetering in eurozone

Ook in de eurozone staat een eerste inschatting van de economische groei in het vierde kwartaal van 2019 op de agenda. Als de groei op 0,2% uitkomt tegenover het derde kwartaal dan is dat al een geruststelling. Weliswaar blijft de economische groei dan op een te matig niveau, maar het betekent in ieder geval geen verlies aan momentum in vergelijking met een kwartaal eerder.

Of we voor de komende maanden mogen rekenen op méér economische dynamiek in de eurozone hangt voor een groot deel af van Duitsland. Daarom is de IFO-index, die het economische vertrouwen onder Duitse ondernemers meet, een belangrijke factor. Het IFO-cijfer bleek maandagochtend echter wat tegen te vallen. Hopelijk is het economische vertrouwen onder Chinese ondernemers groter. De Chinese PMI’s van het officiële statistische bureau komen vrijdag.

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot.