Trump richt pijlen in tweettirade ten onrechte op Amerikaanse centrale bank.

En verder:

• Boodschap Powell voldoet aan verwachtingen
• Europese Sentiments Indicator (ESI-index) geeft belangrijk signaal
• Opkomende landen bewandelen gevaarlijk rentepad

Het centralebankiersfeestje in Jackson Hole vorige week vrijdag viel faliekant in het water door een escalatie in de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China. President Trump kondigde hogere invoertarieven op Chinese goederen aan. Dat bezorgde centrale bankiers en financiële markten al een stevige kater op voorhand. Jammer, want de boodschap die Jerome Powell, voorzitter van de Amerikaanse centrale bank Fed, tijdens zijn speech bracht was zalvend van aard.

Powell zette de deur wagenwijd open voor een verdere verlaging van de rente met 0,25% in september. De centralebankpresident beaamde dat de neerwaartse risico's voor de Amerikaanse en wereldwijde economie afgelopen weken mede door voortwoekerende handelsoorlog zijn toegenomen. Die ‘erkenning’ stelde beleggers gerust.

De Fed blijft bovenop de bal en grijpt bij verdere afzwakking van de economische groei in met monetaire stimulering, verzekerde Powell. Onder normale omstandigheden hadden financiële markten het Powell-verhaal als zoete koek geslikt, deze keer niet door de handelsperikelen.

Nieuwe offensieven in handelsoorlog

Weloverwogen lanceerde China vrijdag nieuwe handelssancties voor Amerikaanse producten met een tegenwaarde van $ 75 miljard. Dat was een reactie op de invoertariefsverhogingen van de VS begin augustus. In de daaropvolgende tweet-storm uit het Witte Huis schroefde Trump diverse tarieven op. Bijvoorbeeld de import van $ 250 miljard aan Chinese goederen, waarop nu 25% wordt geheven, die per 1 oktober wordt belast met 30%. Alles bij elkaar opgeteld hebben de tariefsverhogingen niet al te veel om het lijf. Het raakt de Amerikaanse consument met slechts $ 30 miljard aan extra belastingen oftewel nauwelijks meer dan 0,1% van het BNP van de Verenigde Staten.

Schadelijker is de snelheid en felheid waarmee beide partijen reageren en dat uitzicht op een oplossing ver weg is. De opmerking van Trump dat Amerikaanse bedrijven hun heil meer buiten China moeten gaan zoeken, schept meer onzekerheid. Hij dreigde oude wetgeving uit de kast te halen om dit af te dwingen. Wat zijn de mogelijke vervolgstappen van de VS, maar ook van China, voor die Amerikaanse ondernemingen? Ook uitlatingen waarin China als ‘vijand’ wordt bestempeld, krenkt de Chinezen en verhevigt hun verzet en retoriek.

En over vijanden gesproken. Powell was de kop van jut in Trump’s tweettirade waarbij hij de Fed-baas als vijand beschouwde. Het liefst ziet Trump een veel agressiever rentebeleid met verdere renteverlagingen en ziet hij Powell vertrekken.

Van ons hoeft Jerome Powell niet weg bij de Fed. Wij vinden dat de Amerikaanse centrale bank voldoende acteert en verwachten dit jaar nog een tweede renteverlaging.

Macro-economische agenda

Geen hoge verwachtingen van eurozone

We moeten de macro-economische cijfers steeds meer bekijken tegen de achtergrond van de voortgaande zwakkere economische groei. De bestedingen van consumenten is de kurk waar de wereldeconomie momenteel op drijft. We moeten nog meer kijken naar de voelsprieten van de mondiale economie en daarbij zijn vertrouwenscijfers belangrijk. Daarvan passeert de komende week een heel regiment uit diverse regio’s.

Voor de eurozone zijn de verwachtingen niet hoog gespannen. Maandagochtend peilt de IFO-index de gemoeds(on)rust bij Duitse ondernemers in augustus. In de industrie is het klimaat bar en boos, dat is geen nieuws meer. Maar de IFO-index geeft ook indicaties van de Duitse detailhandel en dienstensector die meer op het binnenland - lees de consument - zijn gericht.
Woensdag volgt het Italiaanse consumentenvertrouwen, eens kijken hoe de burger zich houdt onder de politieke onrust in het land.

De meeste aandacht gaat donderdag uit naar de Europese Sentiments Indicator (ESI-index). Nu het consumentenvertrouwen onder druk staat in augustus zijn we benieuwd hoe de vlag er in de dienstensector en de detailhandel in de eurozone bijhangt. Een te sterke daling van het sentiment en daaropvolgend oplopende zorgen over de economische groei zou funest zijn voor de (Europese) aandelenmarkten. Ja, de ECB kan stimuleren en mogelijk doen ook de overheden dat. Die laatste groep moet nu echt vaart maken voordat het kalf daadwerkelijk is verdronken.

Joe Sixpack steekt prima in zijn vel

Voor de Verenigde Staten is het relatief een rustige week als het om macro-economische cijfers gaat. Er worden niet cijfers veel gepubliceerd. Wij voorzien voor de VS nog niet al te veel wolken aan de economische hemel. De industriële activiteit heeft weliswaar te lijden onder de terugvallende mondiale economische groei, maar vooralsnog is dat niet schrikbarend.

De Amerikaanse consument steek prima in zijn vel getuige de cijferberichten uit de retailsector. Joe Sixpack blijft besteden. Wij houden de initiële vragen voor een werkloosheidsuitkering in de VS nauwlettend in de gaten, maar verwachten geen onverwachte scherpe stijging. Een toenemende werkloosheid kan de consumentenbestedingen onder druk zetten.

Dinsdag krijgen we een indicatie over het verloop van de Amerikaanse kapitaalsinvesteringen, die laten een alsmaar lagere groei zien.

Japan kampt met dure yen

Wij richten onze blik op Japan en kijken met een schuin oog ook naar de opkomende landen in Azië. De Japanse economie heeft net als de Europese economie meer te lijden van de alsmaar afbrokkelende wereldhandel. Het Tankan-rapport meet het sentiment bij grote Japanse fabrikanten en dook voor augustus onverwachts fors in de min. Deze week eens kijken of de Japanse consument de rug recht houdt en blijft uitgeven.

Wij voorzien dat de Japanse economie het de komende tijd moeilijk houdt en dat de economische groei afvlakt. Daarnaast kampt het land met een alsmaar duurder wordende yen ten opzichte van de dollar en andere exportgebieden (opkomend Azië). Door de renteverlagingen en kapitaaluitstroom in Aziatische opkomende landen vluchten beleggers naar de Japanse yen en/of lossen kredieten af. De vraag naar de yen zorgt voor Japan voor een ongewenste valutabeweging. Er is werk aan de winkel voor de Japanse centrale bank Bank of Japan om de economie te stimuleren, mogelijk met een nog extremer monetair beleid.

Kapitaaluitstroom opkomende landen punt van zorg

Die mindere economische gang van zaken in Japan is mede het gevolg van de zwakkere prestaties van opkomende landen in Azië. De handelsruzie van Japan met buurland Zuid-Korea trekt minder aandacht in de Westerse wereld maar is zeker van economisch belang gezien de omvang en rol van beide landen in de wereldeconomie. Deze week komen er diverse cijfers over de uitermate matig presterende Zuid-Koreaanse economie en staat er ook nog een rentebesluit op de agenda.

We zien dat centrale banken in heel Azië versneld overschakelen naar een ruimer monetair beleid met versnelde renteverlagingen. Dat is een gevaarlijk monetair pad, zeker voor landen met al zwakkere financiën en/of economische structuur (een tekort op de handels- of betalingsbalans). Een verder tegenzittende mondiale economische groei kan het vertrouwen in een munt snel aantasten en daarmee koersdalingen in gang zetten. Om de munt vervolgens te verdedigen moet de rente omhoog wat de economie verder in het slob brengt.

Omdat veel bedrijven en overheden in opkomende landen de afgelopen jaren goedkoop hebben geleend in Amerikaanse dollars wordt er nu met vuur gespeeld. Een zwakkere munt maakt de rentebetaling en aflossing van leningen in dollars duurder. Dat maakt ons mede terughoudender voor aandelen uit opkomende landen. De (dreiging van) kapitaaluitstroom door toenemende economische en financiële zorgen is een serieus punt van aandacht.  

Jack Horvest is investment specialist bij Van Lanschot Kempen.