Verwachte afnemende economische groei en inflatie zetten aan tot actie in het najaar.

In het kort:

• Economische vooruitzichten in de eurozone verslechteren onverwachts
• Verlaging beleidsrente in september van -0,4% naar -0,5% verwacht
• Nieuw obligatie-opkoopprogramma start mogelijk in oktober

Het beleidscomité van de Europese Centrale Bank (ECB) besloot donderdag om de beleidsrente onveranderd te laten. De beleidsmakers voegden daaraan toe, dat die rente van -0,4% tot medio 2020 op dit of zelfs op een lager niveau zal bivakkeren. De wegzakkende inflatie- en lagere economische groeiverwachtingen zetten de Europese centrale bankiers aan tot meer monetaire stimulering.

Nieuw is dat de ECB gaat onderzoeken hoe het ruimere monetaire beleid in een ander, minder schadelijk jasje voor de ‘sterke’ banken kan worden gegoten. Financiële markten mogen dus rekenen op meer ‘brandstof’ in de vorm van lagere rente. Echter, de vraag of de economische groei voldoende blijft wordt steeds prangender en dat kan leiden tot mogelijk meer volatiliteit op de beurzen.

Derde kwartaal geen hoogvlieger

De ECB rekende tot voor kort op een licht economisch herstel in de eurozone, maar die gedachte heeft ECB-president Draghi laten varen. De vooruitzichten verslechteren voor de eurozone-economie. Vooral de industriële activiteiten in Duitsland en Frankrijk zitten aanhoudend in de verdrukking door handelsonrust (tussen de Amerika en China) en daarmee een afkalvend volume van de wereldhandel. Omdat de productiecapaciteit onbenut blijft en fabrikanten toch blijven produceren breekt er een heviger prijsconcurrentie uit. Dat vertaalt zich op zijn beurt naar een ongewenste inzakkende inflatie.

Het derde kwartaal zal economisch geen hoogvlieger zijn, stelde Draghi, maar er is nog geen recessie in aantocht. Daarvoor moet er sprake zijn van twee opvolgende kwartalen van negatieve economische groei.

Stap voor stap monetaire acties

Het verlagen van de beleidsrente is het makkelijkst en daarover verschillen de ECB-beleidsmakers niet veel van mening. Volgens de financiële markten komt er in september al een rentedaling tot -0,5% gevolgd door een extra stapje tot -0,6% ergens begin 2020.

De effectiviteit van de renteverlaging op de reële economie staat wel ter discussie. Daarbij wordt het stallen van overtollige gelden door kapitaalkrachtige banken bij de ECB duurder. Het geeft extra druk op het al zwaar aangetaste verdienmodel van de bancaire sector, juist vanwege de lage rente. Uiteindelijk zullen de banken die extra stallingskosten willen afwentelen op hun klanten. De ECB gaat nu ‘compensatie’ onderzoeken voor deze ongewenste effecten. Een verlichting zou een positieve impuls geven op de sterke banken in de eurozone, die zich vaak in de noordelijke landen bevinden.

Een tweede stap die de ECB kan zetten is de hervatting van het obligatie-inkoopprogramma, mogelijk al in oktober. Daar zijn ook beperkingen vanwege de regels die de ECB zichzelf heeft opgelegd voor het bezit van leningen. De opkoop van bedrijfsobligaties biedt daarbij nog de meeste opkoopruimte. Het is te verwachten dat de renteverschillen tussen bedrijfs- en staatsobligaties vervolgens meer verkleinen wat het beleggen in bedrijfsobligaties relatief aantrekkelijker maakt. Voor ons mede reden om bedrijfsobligaties te overwegen in onze asset allocatie ten kosten van staatsobligaties.

Lees ook het artikel Economie eurozone koelt verder af.

Jack Horvest is investment specialist.