Effecten Chinese stimulering pas later voelbaar voor Europa.

In het kort:

• Financiële markten kijken uit naar groeicijfer VS
• Kwaliteit groeicijfer essentieel
• Duitse IFO-index kan lucht klaren

Komende vrijdag krijgen we de eerste inschatting voor de Amerikaanse groei over het eerste kwartaal. De laatste drie maanden van 2018 bedroeg die groei nog 2,2% (op jaarbasis). Of dat cijfer bij de start van 2019 is gehaald, is nog maar de vraag. Alweer ver weggestopt in onze geheugens, maar de eerstekwartaalgroei zal behoorlijk verstoord zijn door de langdurige gedeeltelijke sluiting van de Amerikaanse overheid en het barre winterweer in delen van de VS. Er is enige respijt dus, maar we zien toch dat de rem geleidelijk wordt aangetrokken.      

Zo dooft het positieve effect van de belastingverlaging, die begin 2018 ingevoerd is, stilaan uit. De binnenlandse vraag, zowel vanuit gezinnen als vanuit ondernemingen, was per saldo wellicht matig over het kwartaal. Vanuit de export was er wél een positiever dan verwachte bijdrage. Ondanks het zwakkere economische momentum wereldwijd. Bovendien steeg de import nauwelijks afgelopen kwartaal, zodat de buitenlandse handel (export minus import) het groeicijfer omhoog zal hebben geduwd.

Ook financiële markten wachten het Amerikaanse groeicijfer natuurlijk met interesse af. Het sentiment onder beleggers is in de loop van het eerste kwartaal in ieder geval positiever geworden. Eind 2018 was de vrees voor een Amerikaanse recessie in 2019 nog een van de redenen om aandelen te dumpen. Toen de Federal Reserve eind januari aangaf voorzichtig te zullen zijn met het optrekken van de rente, keerde de sfeer echter. Beleggers zien de Amerikaanse economie minder snel in een recessie vervallen.

Amerikaanse groei van mindere kwaliteit

Toch spreekt het voor zich dat we het Amerikaanse groeiplaatje nauwlettend in de gaten houden. Zo zou het best kunnen dat het cijfer over het eerste kwartaal degelijk is gebleven, maar er is ook nog zoiets als de ‘kwaliteit’ van de groei.

Neem nu de voorraden. Sinds een maand of negen is er een opvallende toename in de verhouding tussen de opgebouwde voorraden en de gerealiseerde verkopen in het Amerikaanse bedrijfsleven. Voorraadopbouw heeft een positieve uitwerking op het economische groeigetal. Het geldt immers als ‘investering’. Ooit houdt dat echter op. Je kan geen voorraden blijven opbouwen. Ooit moeten de opgeslagen spullen effectief verkocht worden.

Wellicht werden de voorraadcijfers de laatste maanden ‘vervuild’ door de handelsoorlog. In afwachting van eventuele nieuwe of hogere tarieven kochten Amerikaanse invoerders alvast méér dan normaal in, terwijl de export naar China, bijvoorbeeld van landbouwproducten, implodeerde.

Bereiken de VS en China uiteindelijk een handelsdeal, dan is dat natuurlijk goed nieuws voor het wereldwijde groeiplaatje. Maar specifiek voor de VS kan de afbouw van de opgelopen voorraden de komende kwartalen blijven wegen op het groeicijfer. 

Eurozone: nog even geduld a.u.b.

In de eurozone krijgen we morgen het belangrijkste economische agendapunt van deze week: de Duitse IFO-index (ondernemersvertrouwen). De Duitse industriële Markit PMI, de andere belangrijke graadmeter voor het ondernemersvertrouwen, werd vorige week met een lichte ontgoocheling ontvangen. Het vertrouwenscijfer vanuit de industrie herpakte zich nauwelijks (van 44,1 in maart naar 44,5 deze maand). Na recente bemoedigende Chinese cijfers, hadden sommigen een forser herstel verwacht. Gelukkig trok het - meer op het binnenland gerichte - Duitse PMI-cijfer voor de dienstensector wel forser aan dan verwacht. Een mogelijk teken dat de binnenlandse consumentenvraag zich nog goed ontwikkelt. 

Toch moeten we die ontgoocheling nuanceren. Het is normaal dat er enige tijd overheen gaat voordat betere Chinese cijfers internationaal doorsijpelen. We hadden het daar vorige week al over. Traditioneel zit er een vertraging van drie tot zes maanden op. Het is dus niet verwonderlijk dat de nieuwe exportorders voor de Duitse industrie op een zeer laag peil bleven.

Om dezelfde reden verwachten we dan ook niet dat er al veel verandering komt in het beeld van de IFO. Maar een lichte stijging ten opzichte van voorgaande maand zou welkom zijn. Ook financiële markten rekenen daarop.   

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot.