De aanname dat de economie van de eurozone dit jaar met 1,7% groeit is te optimistisch.

De Europese Centrale Bank (ECB) gaat er op dit moment nog - officieel - van uit dat de economie van de eurozone in 2019 met 1,7% groeit. Dat is echter te optimistisch. Vooral de industrie heeft het moeilijk en Duitsland is daar een treffend voorbeeld van. Als we dit jaar de kaap van 1,5% economische groei halen dan is dat al een succes. Komende donderdag zal de ECB wellicht sleutelen aan zijn verwachtingen voor groei en inflatie en de cijfers op zijn bestuursvergadering neerwaarts bijstellen.

De vraag is vervolgens of de ECB ook zijn zogenoemde ‘forward guidance’ aanpast? Samengevat behelst dit inzicht in toekomstig beleid dat de centrale bank de financiële markten bij het handje neemt door in grote lijnen openlijk te praten over de timing en volgorde van zijn komende beleidsstappen.

Zo luidt de communicatie al enige tijd dat de beleidsrente tenminste onveranderd zal blijven door de zomer van 2019 heen of in ieder geval zo lang als nodig. Worden groei- en inflatieverwachtingen naar beneden aangepast, dan zou het ook logisch zijn om de eerdere verwijzing naar een moment van renteverhoging naar verderop in het jaar te schuiven.

Mocht ECB-president Mario Draghi op enig moment een mogelijke renteverhoging naar later dit jaar verplaatsen, dan is dat grotendeels voor de bühne met naar verwachting weinig effect op financiële markten. Zo goed als geen enkel belegger denkt immers dat de ECB vóór 2020 zal aansturen op hogere renteniveaus.

Nieuw rondje bankfinanciering ligt gevoelig

Het is bij de ECB-vergadering ook uitkijken naar meer duidelijkheid over een – eventueel – nieuw TLTRO-programma (Targeted Long Term Refinancing Operation). Zo’n economisch stimuleringsprogramma voorziet banken van goedkope financiering, op voorwaarde dat ze het geld gebruiken voor kredietverlening aan ondernemingen en consumenten. In 2020 moet de vorige TLTRO-ronde uit 2016 worden terugbetaald aan de ECB. Met een nieuw initiatief zouden banken dit kunnen financieren. Per saldo zouden er dus geen extra middelen beschikbaar komen om krediet te verlenen, maar het kan wél zorgen voor rust in de tent. Financiële instellingen hoeven niet op zoek naar nieuwe financiering op de private markt om de oude TLTRO-leningen te vervangen.

Toch ligt nieuwe TLTRO-financiering gevoelig. Het waren immers vooral Italiaanse en Spaanse banken die een beroep op de eerdere TLTRO’s deden. Zij namen respectievelijk ongeveer 34% en 23% van het totale volume op. De ‘hardliners’ bij de ECB willen misschien eerst verdere maatregelen zien bij sommige zuidelijke banken voordat ze opnieuw genereuze financiële zuurstof ter beschikking stellen.

Wij verwachten dan ook niet dat de ECB de knoop deze week al definitief doorhakt, eerder dat Draghi bevestigt dat één en ander in onderzoek is.

Kleine zijstap voor beleggers in bankaandelen

Voor beleggers in financiële aandelen kan een nieuwe TLTRO-ronde positief zijn. Vooral als dat op enig moment mocht samenvallen met het schrappen van de negatieve depositorente. Ter verduidelijking: banken die te veel liquiditeiten hebben (geld dat ze niet kwijt kunnen om kredieten te verlenen) plaatsen dat overschot bij de ECB. Die rekent daarvoor een negatieve rente van 0,40%. Deze kosten drukken op de winstgevendheid en stevigheid van de financiële sector. Bovendien is er een reële kans dat deze ‘boeterente’ (gedeeltelijk) wordt doorberekend in het tarief voor de kredietverlening die wél plaatsvindt.

Het gevolg van het doorberekenen van de negatieve depositorente van de ECB door banken hindert voor een deel het doel van de TLTRO’s, namelijk goedkope kredietverlening aan de private sector vanuit een voldoend rendabele (en dus gezonde) financiële sector.

Het terugdraaien van die negatieve depositorente bij de ECB zou dus verwelkomd worden door beleggers. Maar zover zijn we nog niet. Als deze denkoefening er überhaupt zelfs van komt op korte of middellange termijn.

Aanhoudend sterke Amerikaanse arbeidsmarkt

De Amerikaanse industrie begint hinder te ondervinden van de wereldwijde vertraging van de economische groei. Maar de – belangrijkere – dienstensector blijft het goed doen. Dat zal volgens ons dinsdag wederom blijken uit een mooie score voor de ISM Non-Manufacturing over de maand februari. Deze index van het Institute of Supply Management (ISM) meet de ontwikkeling van werkgelegenheid, prijzen en nieuwe orders in niet-industriële sectoren zoals de dienstensector.

Traditioneel staat de eerste vrijdag van de maand ook een nieuw rapport over de Amerikaanse arbeidsmarkt op de agenda. Dankzij de stevige dienstensector verwachten we weer een sterke toename van het aantal banen in de afgelopen maand met een aanhoudende groei van de uurlonen. Maar die groei van banen en uurlonen is niet in die mate dat de Amerikaanse centrale bank Federal Reserve (Fed) zijn voorzichtige toon over toekomstige renteverhogingen onmiddellijk moet bijsturen.

Uitkijken naar Chinese handelscijfers

China publiceert eind deze week handelscijfers. In januari verrasten die cijfers positief met een stevige groei van de export en een daling van de import die meeviel. Wij kijken er naar uit of de handelsdata over februari deze trend bevestigen. De handelsoorlog en het recente Chinese Nieuwjaar ‘vervuilen’ de cijfers van de laatste maanden echter, zodat het moeilijk is om een reëel beeld te krijgen.

Vorige week gaven de diverse Chinese indices voor het vertrouwen bij inkoopmanagers (de PMI’s) een diffuus beeld. De officiële meting door de overheid ontgoochelde, terwijl de index voor industriële inkoopmanagers van de private bron Caixin bijna weer het groei-niveau aantikte.

Wij verwachten dit jaar geen ‘harde landing’ van de Chinese economie. Geleidelijk zullen de genomen stimuleringsmaatregelen hun effect tonen. Het spreekt voor zich dat ook positief nieuws vanaf het handelsfront een belangrijke steen zou kunnen bijdragen.

Luc Aben is hoofdeconoom bij Van Lanschot.